Dat samen uit, samen weer thuis gevoel
Veteraan André Sturre uit Bovensmilde na twee jaar eindelijk in erecouloir op de Dam.
Veteraan André Sturre (52) bereidt zich voor op een bijzondere herdenking. Vanwege het coronavirus hebben de veteranen twee jaar moeten wachten, maar op aankomende 4 mei vormen zij tijdens de Nationale Herdenking het erecouloir op de Dam in Amsterdam. Koning Willem-Alexander en Koningin Maxima lopen tijdens de herdenking door de haag, van het Paleis tot het Nationaal Monument, om een krans te leggen. Samen met nog 59 andere veteranen en 60 actief dienende militairen, brengt Sturre een persoonlijk eerbetoon. Sturre vindt de binding die veteranen onderling hebben bijzonder en beseft iedere dag hoe bevoorrecht hij is om hier nog te kunnen staan.
“Ik heb jarenlang niets van mijn uitzending willen weten. Ik ging niet naar veteranendagen, had ik geen behoefte aan. Tot ik een keer in gesprek raakte met iemand die veteranenzaken bij de politie deed en mij hielp om de waarde te zien van het deelnemen aan veteranenactiviteiten. Daar ben ik diegene nog steeds dankbaar voor. Want nu ga ik er op 4 mei vooral van genieten.”
In de negen jaar dat Sturre actief was binnen Defensie werd hij één keer uitgezonden als plaatsvervangend Commandant Communication Center tijdens de Dutchbat II in Simin Han in Bosnië.
Tijdens die uitzending heeft Sturre ervaren hoe het is om dichtbij een oorlogsgebied te leven waar vrijheid niet vanzelfsprekend is: “De beelden die je nu op tv ziet, heb ik ook deels tijdens mijn uitzending meegemaakt. In Bosnië zag ik ook mensen vluchten met hun hele hebben en houden. De eerste dagen van de inval in Oekraïne had ik het dan ook moeilijk. Enerzijds de angst, als het maar niet bij ons komt. En wat als ik mijn dochters voor altijd moet missen? Dat is best lastig om te delen met anderen.”
Eerbetoon aan zijn vader en Jeffrey Broere
Wanneer Sturre op 4 mei in het erecouloir staat, is hij met zijn gedachten bij zijn uitzending in Bosnië, zijn vader en overleden veteraan Jeffrey Broere: “Ik denk tijdens de herdenking vooral terug aan de uitzending. Ook mijn vader, die twee jaar geleden overleden is, speelt een grote rol als ik op de Dam sta. Hij overleefde toen hij klein was het bombardement op zijn school in Nijmegen, omdat hij ziek thuis zat. En tijdens de stilte zal ik ook denken aan Jeffrey Broere, Dutchbat III. Hij overleed in 1995 in Bosnië. Niet tijdens mijn uitzending, maar ik ben wel op dezelfde plek geweest. Ik voelde zo met de groep mee en mijn verbondenheid met hen was enorm. Ik had daar ook kunnen staan op dat moment, dat besef ik iedere dag.” Het is voor het eerst dat Sturre in het erecouloir deelneemt en hij heeft er ook nog eens lang op moeten wachten: “Toen ik me aanmeldde was het precies 25 jaar geleden dat ik terugkeerde uit Bosnië. Een speciaal moment, maar helaas werd het twee jaar uitgesteld. Nu is het bij de derde keer gelukkig scheepsrecht.’’
Samen uit, samen thuis
Sturre is tijdens zijn dienstperiode één keer op missie geweest. In juni 1994 vertrok hij als 24-jarige voor zes maanden naar Bosnië, voor de Dutchbat II: “Opeens werd ik gebeld door mijn commandant, met het bericht dat ik was aangewezen om op uitzending te gaan. Enerzijds trots dat ik mocht, anderzijds veel vragen. Waar kom ik terecht? Kom ik nog wel thuis? We waren goed voorbereid, maar het blijft spannend. Het eerste moment dat ik ’s nachts schoten hoorde, realiseerde ik mij waar ik terecht was gekomen. Toen kwam ik tot het besef dat het een ‘samen uit, samen weer thuis gevoel’ zou gaan worden. Je hebt elkaar nodig om dit tot een goed einde te brengen. Vertrouwen in je collega’s en vertrouwen op jezelf. Dat is het allerbelangrijkste.”
Negen jaar was Sturre actief binnen Defensie, van mei 1988 tot en met juni 1997. Vandaag de dag woont hij in Bovensmilde en werkt hij als conciërge op een vmbo-school: “Ik hoop dat mijn kinderen, en hun kinderen als ze die krijgen, in een vrije wereld mogen leven. Maar ook in mijn huidige baan als conciërge hoop ik dat ik naar de leerlingen kan uitdragen wat vrijheid betekent. En hoe bijzonder het is dat we samen in vrijheid mogen leven.”
Na twee jaar weer op de Dam
Twee jaar lang kreeg de herdenking een andere invulling dan normaal vanwege het coronavirus. Geen erecouloir op de Dam met veteranen en publiek, maar het Nederlands Veteraneninstituut maakte een online variant waarbij de verhalen van de veteranen toch gedeeld konden worden. Dit jaar kan Sturre gelukkig samen met de 59 andere veteranen en 60 actief dienende militairen het erecouloir vormen. De huidige gebeurtenissen in de wereld laten zien dat vrijheid niet vanzelfsprekend is en benadrukken het belang van herdenken: “De binding die we onderling met elkaar als veteranen hebben is bijzonder. Echt anders dan ‘gewoon’ collega’s.
“Ik ga het verder allemaal over me heen laten komen. En vooral gewoon genieten.”
Online erecouloir
In het online erecouloir lees je meer verhalen van veteranen, die op 4 mei op de Dam staan tijdens de Nationale Herdenking.
