‘Twintig jaar na mijn eerste uitzending was de cirkel pas rond’
Halverwege de jaren ’90 (van de vorige eeuw) werd Antonie van Herwijnen in een tijdsbestek van 3 jaar tot tweemaal toe uitgezonden naar Bosnië. In de jaren die volgden, bepaalde het voormalig Joegoslavië zijn leven. Met hulp van zijn gezin, de Stichting Veteranen met een Hart en een fietstocht met de Wounded Warriors hervond hij het ritme van het alledaagse leven.
‘Toen ik in 1996 voor het eerst werd uitgezonden naar Bosnië (als onderdeel van IFOR II) waren mijn dochters 6 en 8 jaar oud. Vorige week was ik samen met mijn vrouw even terug in Bosnië, nu met 15 andere Bosnië-veteranen met wie ik vanuit Doorn naar Sarajevo was gefietst. En daar bij aankomst stonden mijn twee inmiddels volwassen dochters mij als verrassing op te wachten. Het was het mooiste en meest waardevolle geschenk in mijn leven. Bijna 20 jaar nadat ik voor het eerst op missie ging, voelde ik een last van mij afvallen. Daar stond ik voor het eerst met mijn drie vrouwen tegelijkertijd in Bosnië.
Voor mij was het niet de eerste keer dat ik terug was in Bosnië. Als bestuurslid van de Stichting Veteranen met een Hart ben ik de afgelopen jaren al vaker teruggeweest. Tijdens één van die bezoeken raakte ik in gesprek met Ton van den Oetelaar van de Wounded Warriors, die toen tegen mij zei: ‘Fiets je mee vanuit Nederland naar Sarajevo? Met behulp van de fiets werken aan het ombouwen van een negatief levenspatroon tot een meer zinvol en gezond bestaan.’
Mijn uitzendingen zijn heftig geweest. Het heeft mij heel erg veel moeite gekost om weer in het ritme van het alledaagse, in het ritme van mijn gezin te komen. Op een gegeven moment associeerde ik werkelijk alles met Bosnië en heb ik, geholpen door mijn vrouw, ook hulp gezocht om mij te verlossen van het Bosnië-spook in mijn hoofd.
Afgelopen maand zijn we gaan fietsen. Eenentwintig dagen lang, met een vaste kern van vijftien fietsers, allemaal veteranen met een missieverleden in Bosnië. Startpunt was het Veteranen Instituut in Doorn. Onderweg hebben we veel gepraat, op de fiets, maar ook ’s avonds onder leiding van dominee Wim Bos die ook gewoon met ons meefietste. En hoe dichter we de grens met Bosnië naderden, hoe stiller het in het peloton werd. Velen kwamen voor het eerst weer terug sinds hun uitzending. Zo’n tocht helpt bij de verwerking van de krassen die we allemaal hebben opgelopen. Voor mij was het eindpunt Sarajevo en de verrassende hereniging met mijn vrouw en dochters een absoluut hoogtepunt. De cirkel is eindelijk rond.
En weet je, je zou het misschien niet verwachten, maar ik vind dat mijn uitzendingen wel degelijk zin hebben gehad. Niet voor de machthebbers, maar wel voor de lokale bevolking. Daar ben ik van overtuigd. En zelf heb ik in mijn dagelijks werk nog steeds baat bij de ervaringen die ik toen heb opgedaan.’