Boegbeeld Latoya

Herdenken met trots

‘Bij herdenkingen draag ik mijn veteranentenue en de medailles van mijn uitzendingen. Als speldje draag ik ook de melati, de Indische jasmijn. Dit herdenkingssymbool staat voor respect, betrokkenheid en medeleven. De de rode doek (adat) die ik om mijn schouders draag en staat voor de ongeschreven wetten en tradities van mijn voorouders. Door het dragen van de adat voel ik hun kracht. Ze lopen bij elke herdenking met mij mee.

De Indiëherdenking raakt me in het bijzonder omdat het me herinnert aan de geschiedenis die ons als Molukse gemeenschap zo nauw verbindt. Ik voel me geroepen om aanwezig te zijn. Het is prachtig om te zien hoe we als gemeenschap samenkomen. De band die we delen, is iets om trots op te zijn. Tijdens mijn diensttijd bij de luchtmacht voelde ik de verbondenheid met Molukkers ook. Wij waren Molukkers van verschillende leeftijden en rangen, maar vormden wel één eenheid. Het is belangrijk om als gemeenschap samen te staan. Dat doe ik niet alleen voor mijn overgrootvader, maar ook voor de Molukse KNIL-militairen. Ik draag mijn erfgoed met trots.

Ik hoop dat we ooit een krans voor de Molukken kunnen leggen bij de Nationale Herdenking op de Dam. Dat is voor mij erkenning. Bij de Nationale Herdenking zouden we ook stil moeten staan bij de duizenden Molukkers die zijn gevallen in de oorlog. Wij, als hun nazaten, dragen hun herinnering met ons. Onze geschiedenis en onze gemeenschap verdienen erkenning.’

Jongeren inspireren

‘Ik krijg veel reacties van jongere Molukkers die het mooi vinden dat ik als vrouw voorop durf te lopen. Bij VEVA-leerlingen (opleiding Veiligheid & Vakmanschap) heb ik dit jaar mijn verhaal mogen vertellen. Het was fijn om hen te laten zien dat je als vrouw ook je plek kunt claimen in de krijgsmacht. Ze zien dat ik een vrouw ben en ja, dat ik soms emotioneel word over wat ik heb meegemaakt, maar ik vertel mijn verhaal met respect en hoop dat het hen ook kracht geeft. Tijdens mijn uitzending naar Afghanistan maakte ik ingrijpende gebeurtenissen mee. Ik raakte bijvoorbeeld bevriend met twee Australische soldaten, maar zij kwamen om bij een aanval en werden in zakken teruggebracht. Die zware ervaring draag ik nog steeds met me mee, maar het geeft me nu ook de kracht om mijn verhaal te blijven vertellen.

Het raakt me wanneer jongeren op mijn verhaal reageren en echt luisteren. Vaak vragen ze me: “Heb je geschoten?” Dat is zo’n standaardvraag voor een militair, maar ik leg dan graag uit dat mijn werk als logistiek medewerker juist ging om communiceren met verschillende culturen. Wanneer ik met jongeren spreek, vraag ik altijd: “Wat wil je worden?” Het is belangrijk dat ze dromen en doelen hebben. We moeten hen aanmoedigen om hun onderwijs af te ronden en te overwegen wat ze met hun leven willen doen. Het is cruciaal om een positieve boodschap over te brengen. “Ga niet zomaar dingen doen die je niet verder helpen,” zeg ik altijd. “Begin met je school. Dat is de basis voor alles.” Als ze interesse tonen in de krijgsmacht, dan leg ik ze uit hoe het werkt en wat ze kunnen verwachten. “Defensie biedt veel mogelijkheden,” zeg ik vaak. “Er is zoveel te ontdekken.” Ik wil dat ze weten dat ze hun dromen kunnen volgen, wat die ook zijn.’

‘De grootste uitdaging voor Molukse jongeren vandaag is om altijd onze trots te tonen. Of je nu bij een herdenking bent of bij een feest, je kan overal aanwezig zijn en laten zien wie je bent en dat kan op een normale manier. Blijf praten over onze cultuur, draag onze vlag, blijf onze verhalen vertellen. Het is onze verantwoordelijkheid om de geschiedenis van onze voorouders door te geven, ook al heeft onze strijd voor erkenning nog steeds niet volledig het gehoor gekregen dat hij verdient.’

Podcast – Een gedeeld Moluks verleden

Voor veteraan Latoya Hallatu is herdenken meer dan een ritueel. Haar familie wilde niet dat ze het leger in ging, maar een bezoek aan de graven van haar voorvaderen in Indonesië veranderde alles. Tijdens deze spirituele ervaring vond ze niet alleen haar eigen plek, maar ook de diepe verbinding met haar overgrootvader, een KNIL-militair. Nu, tijdens de Nationale Herdenking bij het Indisch Monument in Den Haag, reflecteert ze op die tijd, haar roots en de kracht van herinneringen.