Boegbeeld Mees

Mees werd in de jaren 1995, 2000 en 2008 uitgezonden naar Bosnië, waar ze als onderofficier bij de Verbindingsdienst verantwoordelijk was voor het communicatiecentrum. Hier beheerde ze alle communicatiemiddelen tussen Nederland en Bosnië, inclusief het versturen van faxen en het radio- en telefonieverkeer. ‘Onze taak was om contact te onderhouden met het thuisfront, wat ik met trots deed’, zegt Mees.

Haar eerste uitzending in 1995 was niet zonder gevaar. ‘Ik ben meerdere keren aan de dood ontsnapt. Een handgranaat ontplofte vlakbij, ik stapte bijna op een mijn en iemand drukte een AK-74 tegen mijn hoofd omdat hij mijn zonnebril wilde.’ Ondanks deze heftige momenten wist Mees het hoofd koel te houden. Achter de zelfverzekerde houding als militair ging echter een innerlijke strijd schuil. Al sinds jonge leeftijd zat zij niet goed in haar vel.

Identiteit

In 2004, na het overlijden van een Nederlandse militair in Irak, kwamen oude herinneringen aan Bosnië naar boven en begon Mees na te denken over haar identiteit. Tijdens haar derde uitzending in 2008 werd het haar ineens duidelijk. Ze realiseerde zich dat ze een vrouw is. Het was een heftige ontdekking, maar ze besloot door te zetten. Na haar uitzending zocht Mees hulp bij het Kennis- en Zorgcentrum Genderdysforie, waar ze intensieve gesprekken over gendertransitie voerde. In 2012 begon ze met haar transitie, eerst door gesprekken met haar omgeving, gevolgd door hormoontherapie en eind 2013 een geslachtsaanpassende operatie.

Hoewel Mees in haar persoonlijke kring veel steun kreeg tijdens haar transitieproces, stuitte ze binnen Defensie op weerstand. Mees vertelt dat mensen haar nu accepteren zoals ze is, maar dat dit proces niet altijd makkelijk was. ‘Vroeger was het anders’, voegt ze toe. ‘Een commandant zei ooit: “In mijn bataljon zitten geen homo’s.” En ik wist dat dat gewoon niet klopte. Maar zulke opmerkingen maken je onzeker en geven je het gevoel dat je er niet mag zijn.’

Op een ander moment kreeg Mees te maken met bedreigingen. Toen ze dit wilde melden, werd ze ontmoedigd. ‘Ze zeiden letterlijk: “Daar nemen we geen aangifte van op, want dan gaat er een beerput open.” Dat was zo’n moment waarop ik dacht: wie beschermt mij eigenlijk?’ Toch gaf Mees niet op en ze bleef vechten voor haar plek. ‘Ik heb hard moeten strijden om te zijn wie ik ben. En ik weigerde op te geven. Uiteindelijk heeft dat alles veranderd.’

Een aantal collega’s bood na verloop van jaren hun excuses aan. Voor Mees was dat een belangrijk moment. ‘Het heeft even geduurd, maar het voelde alsof ik eindelijk een hoofdstuk kon afsluiten.’

Defensieboot

Een jaarlijks hoogtepunt voor Mees is de deelname aan de Canal Parade tijdens Pride in Amsterdam. In 2024 voer ze voor de tiende keer mee op de boot van Defensie. ‘Het is niet alleen een feestje’, zegt Mees. ‘Het is belangrijk om te laten zien dat je bij Defensie mag zijn wie je bent, ongeacht je geaardheid of gender. Ik ben een lesbische transgender, maar het maakt niet uit wie je bent. Het gaat erom dat je voor je team kunt staan, dat je een waardevolle bijdrage levert aan het geheel.’

De Prideboot van Defensie is geen feest zoals andere. ‘We drinken geen alcohol, we hebben geen feestgedruis, maar we bewegen ritmisch op de muziek’, legt Mees uit. ‘Het is een krachtig symbool van inclusiviteit. We tonen Nederland dat de krijgsmacht openstaat voor iedereen en dat je mag zijn wie je bent. De sfeer is gelaten trots, een euforie van het mogen zijn wie je bent. We vieren dat in Nederland militairen meevaren tijdens de Pride, als een van de weinige landen ter wereld.’

Voortrekkersrol

Voor Mees is de Pride niet alleen een feest, maar ook een uiting van de vooruitgang die Defensie heeft geboekt op het gebied van acceptatie en diversiteit. Het is een gelegenheid waarbij de top van Defensie zich ook achter de boodschap van inclusiviteit schaart. ‘Een aantal jaar geleden is toenmalige minister Hennis-Plasschaert meegevaren, net als de Commandant der Strijdkrachten en prins Pieter-Christiaan van Vollenhoven’, vertelt Mees trots. ‘Dat geeft me het gevoel dat de top ons ondersteunt en dat we écht mogen zijn wie we zijn.’

In dit licht ziet ze ook haar deelname aan de Pride in andere landen, zoals in Duitsland, als een mijlpaal. ‘Ik was de eerste die daar meevoer als onderdeel van de Nederlandse krijgsmacht’, zegt Mees. ‘Het resulteerde in een groot artikel in een Duits blad en het maakte duidelijk dat Nederland een voortrekkersrol speelt op het gebied van acceptatie binnen de krijgsmacht.’