Twee Afghanistanveteranen uit Haarlem. Bomen van kerels met een groot hart. Het begon met drie uur staan in de erecouloir op de Dam. Nu willen ze de Haarlemse veteranen met elkaar verbinden.
Toen: peloton gewondenverzorger bij 13 Lichte Brigade
Nu: verpleegkundige op de chirurgieafdeling
Missies: Bosnië SFOR 2001 en 2003, Afghanistan TFU-3 2007
Arjan over Jeroen: ‘Ik kan hem met mijn ogen dicht vertrouwen’
‘We leerden elkaar kennen tijdens het oefenen voor de Dodenherdenking op de Dam in 2019. Samen stonden we in de erecouloir, een eervolle taak, als Afghanistanveteranen. Die dag was het ij skoud. Je moet daar drie uur staan, dus precies goed plannen qua eten en drinken en wc-bezoek. Na afloop reisden we samen terug naar Haarlem en zijn we iets gaan drinken in de XO, een kroeg waar Jeroen uitsmijter is geweest. Sindsdien bezoeken we samen de Nederlandse Veteranendag en andere veteranenhappenings. En we proberen met anderen nu ook in Haarlem een veteranen- dag en dodenherdenking op te zetten.’
‘Dat we elke keer als we te lang in de kroeg blijven hangen, lopend naar huis moeten. En als het na een officieel ding is, loop je op die nette stijve schoenen. Dat geeft een ontzettende pijn in je voeten!’
‘Meer alcohol drinken, dan voel je die schoenen niet. Nee zonder gekheid, wij geven elkaar vaak het advies “blijf rustig”. Dat is militairen eigen, denk ik.’
‘Dat hij er voor me was toen het heel slecht ging met me. Door mijn PTSS ben ik verslaafd geraakt en daarom verplicht uit dienst gegaan. Och wat schaamde ik me, verschrikkelijk om door een collega waar ik al sinds mijn 17e mee werkte naar de poort te worden gebracht. Ter plekke werden de strepen van mijn schouders gehaald. Daarna heb ik keihard gewerkt om eruit te komen, veel diploma’s gehaald en ik ben nu aan het werk in de zorg. Hij heeft altijd geluisterd en als het nodig is, staat hij zo voor mijn deur.’
‘Nee, we zien wel wat er op ons pad komt. We gaan een veteranenstichting in Haarlem oprichten. Jeroen komt met veel goede ideeën waarmee we onze zichtbaarheid vergroten, zodat we uiteindelijk alle vierhonderd veteranen uit onze stad bereiken. Met een veteranendag, dodenherdenking, nuldelijnsondersteuning en bijvoorbeeld een tripje naar de Sunset March in Nijmegen.’
Toen: korporaal-1 bij het Forward Arming and Refueling Point van de luchtmacht
Nu: praktijkbegeleider en coördinator Alpha Security en reservist onderofficier grondoperaties, instructeur MDT
Missies: Afghanistan ISAF 2007 en 2008
Jeroen over Arjan: ‘Hij heeft lang en hard aan zichzelf gewerkt’
‘In het begin klikte het omdat we allebei in dezelfde tijd in Afghanistan hebben gezeten. Ik weet precies hoe heftig het daar toen was, zeker als je – zoals Arjan – er als hospik werkte. Aan hem zag ik ook direct dat het niet goed met hem ging: rood gezicht, schichtig om zich heen kijken. Hij schaamde zich, maar ik denk dat hij gewoon helemaal klem zat. De eerste jaren van onze vriendschap praatte hij veel en luisterde ik. Nu kunnen we ook makkelijk even stil zijn als we samen zijn, we hoeven niet veel te zeggen om elkaar te begrijpen.
Nu hebben we ook onze tradities, de Nederlandse Veteranendag bij oorbeeld. Van tevoren delen we in onze Haarlemse appgroep de voorpret, bij voorbeeld foto’s dat onze outfits klaarliggen. Het is een mooie dag, een uitlaatklep. Maar ook een confronterende dag, omdat je ziet wie er niet meer bij zijn.
De missie is nu ruim tien jaar geleden, maar nog altijd komen er trauma’s omhoog bij mijn kameraden. Dat de Taliban Afghanistan weer overgenomen hebben, hakt er bij sommigen ook flink in. Dan moet je er voor elkaar zijn. Het is ook moeilijk als je je bedenkt wie we allemaal kwijt zijn geraakt toen we iets probeerden op te bouwen in dat land. We zetten ons leven op het spel.’
‘Samen in het erecouloir staan bij de Dodenherdenking op de Dam, dat was heel bijzonder. Hij zag er netjes uit en ik zag dat het de goeie kant op ging. Toen we terugkwamen in Haarlem waren we bij na euforisch, zo van ‘nou wij hebben vanavond even iets neergezet’. De herdenking gaat natuurlijk over heel iets anders, daar hebben wij ook zeker gevoel bij. Maar daarnaast waren wij apetrots.’
‘Zijn heel lieve vriendin en zijn hond Dwayne, een Amerikaanse stafford. Zonder partner heb je geen klankbord en gaan gedachten zich opstapelen.’
‘Je hoeft niet direct een besluit te nemen, denk even iets langer na. Dat kent hij uit zijn therapie. Ik ben een doener, ik wil gelijk actie en aanpakken. Ik sta liever met de poten in de klei, dan dat ik achter een bureau zit. Hij gaf mij ook goed advies over het zorgsysteem toen mijn ouders naar een verzorgingstehuis moesten. Dat nam bij mij veel stress weg.’
Dit artikel verscheen in Checkpoint 07/2024.