In aanloop naar 11 juli 2020, de dag waarop 25 jaar geleden de val van Srebenica plaatsvond, werd de documentaireserie ‘De machteloze missie van Dutchbat’ uitgezonden. Coen Verbraak sprak met negen Dutchbat veteranen die de val van dichtbij meemaakten. De persoonlijke interviews raakten de kijkers. Een selectie van reacties.
‘Ik wil u, ook namens mijn vrouw, laten weten dat wij diep onder de indruk zijn geraakt. We waren al behoorlijk geïnformeerd, maar de persoonlijke getuigenissen hebben ons erg aangegrepen en ontroerd. Hopelijk leidt alle publiciteit tot erkenning van de werkelijke waarheid. Wij betuigen alsnog ons diep respect voor wat de mannen en vrouwen van Dutchbat destijds in die ongelooflijk moeilijke omstandigheden hebben gedaan en bereikt. Wij zijn met terugwerkende kracht enorm trots op hen allen.’
‘Dappere Dutchbat III vrouwen en mannen, alleen een kort bericht aan jullie allemaal. In 1995 was ik een volwassen man en vader van 34 jaar oud. Ik schaam me voor mijn kortzichtigheid en heb drie avonden gehuild tijdens de uitzendingen, om jullie onmacht en onze onverschilligheid in Nederland en de wereld. Ik schaam me voor mijn gedachten en oordelen toen. Alles is nooit genoeg om deze pijn, die de slachtoffers en nabestaanden is aangedaan, goed te maken. De pijn die jullie dappere vrouwen en mannen is aangedaan is niet meer goed te maken. Weet in ieder geval dat jullie verhaal bij mij en velen is binnengekomen. Weet daarom dat het Dutchbatlogo mijn deur altijd zal openen. Altijd. Warme groet en waardig saluut.’
‘Ik ben diepgeraakt door de uitzending en wil graag dat Defensie en de overheid deze militairen gaat helpen.’
‘Voordat a.s. maandag de serie over Srebrenica op tv komt en er meerdere mensen gaan reageren wil ik nu al laten weten dat ik altijd in jullie geloofd heb. En ook de heer Karremans heb ik nooit gezien als een laf mens zoals geroepen werd. Je moet er maar staan. De meeste schreeuwers hebben waarschijnlijk nog nooit in dienst gezeten. Niet dat ik in oorlogsgebied gezeten heb zoals jullie, maar toch heb ik altijd met jullie meegeleefd. Wat ze van jullie verwachtten, zonder voldoende vuurkracht en ondersteuning was onmenselijk. Degene die fout waren en nooit gestraft zijn is de regering Van Nederland en de Unie.”Ik hoop dat jullie na de uitzending, ik heb het nog niet gezien, de waardering gaan krijgen die jullie verdiend hebben. Jullie zijn altijd ten onrechte over van alles beschuldigd. Laat de schreeuwers zich nu maar horen dat ze jullie altijd verkeerd beoordeeld hebben. Ik wens alle veteranen sterkte en een goede gezondheid omdat jullie voor ons klaar staan om over de gehele wereld ons te beschermen.’
‘Omdat ik geen computer heb, kan ik niet online napraten over het programma. Maar ik wil graag kwijt dat de documentaire me heeft aangegrepen. Ik vind het verschrikkelijk voor de Dutchbatters en de bevolking. Het had wat mij betreft nog duidelijker mogen worden hoe erg verraden de Dutchbatters zijn.’
‘Ik ben zelf een Bosniëganger. Hulde aan de documentairemaker. Goede vragen. Knap werk. Bovenal ongelooflijk sterk dat de geïnterviewden dit hebben gedaan. Het is een open zenuw van Nederland.’
‘Met veel belangstelling volgen wij Coen Verbraak’s documentaire ‘de machteloze missie van Dutchbat’. In September 1995 brachten wij, het Muider trio P.P.R. de CD-single “Doe Iets” uit, een cover van John Lennon’s “Come Together”. Het was een noodkreet tot stoppen van de oorlog in Srebrenica. We hebben dit nooit aan de grote klok gehangen, maar ik kan me voorstellen dat Dutchbat veteranen zich gesteund voelen door de tekst, en het feit dat er in 1995 mensen waren die zich ook druk maakten om wat er is gebeurd.’
De docu’s over #srebrenica gezien. Ongelofelijk pijnlijk en afschuwelijk om de persoonlijke verhalen verteld te zien, maar deze mensen verdienen mijn aandacht. Huilen, deed ik om films op tv. Nu om de werkelijkheid, uitermate fijngevoelig op tv weergegeven door Coen Verbraak.
#Srebrenica Diep respect voor de militairen die zo openhartig hun ervaringen, machteloosheid en verdriet delen. Nu dankzij #Verbraak is zoveel meer duidelijk hoe het toen was in die hel.
Indrukwekkende docu van Coen Verbraak over de VN-missie in Srebrenica – de gevoelens van onmacht, machteloosheid en hulpeloosheid van de mannen en de vrouwen van Dutchbat dringen dwars door het scherm.
Met verbijstering gekeken naar de eerste aflevering van Coen Verbraaks drieluik over de val van Srebrenica … hoort dit ook niet onderwezen te worden bij de geschiedenislessen op school? Een zwarte bladzijde. #srebrenicagenocide
Begonnen aan #Srebrenica van Coen Verbraak. Nooit geweten dat de Bosnische Serviërs bepaalden was er wel en niet in de compound kwam. Ik was er lang van overtuigd dat #dutchbat had moeten terugschieten, maar denk nu dat de missie inderdaad onmogelijk was.
Zou @fbarend nog met plaatsvervangende schaamte hebben gekeken naar die indrukwekkende serie Srebrenica – de machteloze missie van Dutchbat van Coen Verbraak als bedenker van de kreet ’t Karremans-gevoel?
‘Dat hij (Verbraak) het vertrouwen kreeg van de toenmalige Dutchbatters én van de geplaagde Karremans, moet te danken zijn aan de kalme en evenwichtige stijl waarmee Verbraak zijn gesprekken voert. Opnieuw laat hij de geïnterviewden detail voor detail hun verhaal reconstrueren. Waar nodig geeft hij tegengas, maar vaker probeert hij de achterliggende betekenis van de gebruikte woorden te achterhalen. Dat leverde, zo constateerde Lips na het slotdeel gisteravond, een overdonderend document op. De ervaring heeft de mannen en vrouwen voor het leven getekend.’ (Het Parool)
‘Daar staat tegenover dat sommige verhalen je de adem benemen. Dat geldt vooral voor dat van korporaal Johan de Jonge. Hij vertelt hoe hij als jongen van achttien, enthousiast gemaakt door de serie Tour of Duty, de bon uit zijn tv-gids scheurde en zich bij Defensie meldde. Toen de Bosnische Serviërs in juli 1995 de enclave aanvielen, werd hij door de mannen van Ratko Mladic gegijzeld. In de verwachting dat er NAVO-bombardementen zouden volgen, verdeelden de soldaten het weinige papier voor hun afscheidsbrieven. (..)
In doodsangst wachtte hij de bommen af – die niet kwamen, mede omdat men de Dutchbat-gijzelaars niet wilde opofferen. Nu zegt De Jonge: “Ik sta daar dubbel in. Aan de ene kant hebben we het daardoor overleefd. Aan de andere kant denk ik: had die aanval maar door laten gaan.” Dan had u het niet naverteld, stelt Verbraak. “Nee”, antwoordt De Jonge. “Maar dan hadden we misschien een andere afloop gehad.” Had hij dat ervoor over gehad? De Jonge aarzelt, haalt adem en zegt: “Ik denk het wel.” (NRC)
Sommige veteranen hadden zich herkend in Verbraaks eerdere Indië-vierluik ‘Onze jongens op Java’; ook zij kwamen terug uit een smerige oorlog en kregen hoon in plaats van waardering. Nu vertellen de Dutchbatters hem over de benarde positie waarin zij door de VN en de Nederlandse politiek gebracht waren. Plaatsvervangend schaam ik me ook. Ze gingen er heen met korte mouwtjes, dunne geweren en een waardeloos mandaat: om een (niet-bestaande) wapenstilstand te handhaven en de strijdende partijen te ontwapenen. Alsof die moslimmilities in doodsangst, of die Bosnische Serviërs met hun Groot-Servische veroveringsfantasieën ook maar één mitrailleur zouden inleveren bij die blauwhelmen met hun ‘klappertjespistolen’, zoals oud-bataljonscommandant Thom Karremans ze zelf noemt. (Trouw)
‘Srebrenica – de machteloze missie van Dutchbat’ is via NPOstart online te bekijken.