Vrijheid is niet zo vanzelfsprekend meer
Veteraan Dick Hagen uit Middelburg na twee jaar eindelijk in erecouloir op de Dam.
Veteraan Dick Hagen (50) bereidt zich voor op een bijzondere herdenking. Vanwege het coronavirus hebben de veteranen twee jaar moeten wachten, maar op aankomende 4 mei vormen zij, tijdens de Nationale Herdenking het erecouloir op de Dam in Amsterdam. Koning Willem-Alexander en Koningin Maxima lopen tijdens de herdenking door de haag, van het Paleis tot het Nationaal Monument, om een krans te leggen. Samen met nog 59 andere veteranen en 60 actief dienende militairen, brengt Hagen een persoonlijk eerbetoon. Hagen vindt dat vrijheid niet zomaar een gegeven is. Daar is strijd voor geleverd en zijn slachtoffers voor gevallen. Hij is van mening dat we ons dat best wat beter mogen realiseren.
“Het idee dat vrijheid niet zo vanzelfsprekend meer is, leeft nu meer. Het komt allemaal erg dichtbij. Ik denk dat mensen nu toch meer wakker worden geschud. De herdenking dit jaar wordt daarom extra bijzonder.”
Ruim een jaar was Hagen actief binnen Defensie. Hij werd eenmalig vrijwillig uitgezonden als landmacht militair tijdens zijn dienstplicht. Tijdens die uitzending heeft Hagen ervaren hoe het is om in een oorlogsgebied te leven waar vrijheid niet vanzelfsprekend is: “Vrijheid is niet zomaar een gegeven, daar is strijd voor geleverd en zijn slachtoffers voor gevallen. Dat mogen we ons best wat beter realiseren. We moeten koesteren dat wij ons zorgeloos kunnen uiten en dat iedereen mag zien waar je voor staat.”
Terugdenken aan 4 mei 1991
Wanneer Hagen op 4 mei in het erecouloir staat denkt hij terug aan zijn uitzending, die op 4 mei 2022 precies 31 jaar geleden begon: “Op weg naar Irak stopten we, op 4 mei 1991, aan de rand van een Turks vliegveld voor een minuut stilte. Als ik daar nu aan denk krijg ik nóg kippenvel, dat was heel bijzonder.” Het is voor het eerst dat Hagen in het erecouloir deelneemt, en hij heeft er ook nog eens lang op moeten wachten: “We moeten onze vrijheid koesteren. En erbij stilstaan dat die vrijheid soms heel veel kost: slachtoffers, trauma’s, blijvende letsels. Ik sta er om zichtbaarheid te geven aan ons, de veteranen. Om te laten zien dat wij er ook zijn.”
In één klap volwassen
Hagen is tijdens zijn dienstperiode één keer uitgezonden. De Middelburger zat in dienstplicht en ging vrijwillig mee op een humanitaire missie naar Irak in 1991, missie ‘Provide Comfort’. Hagen: “Mijn maatjes gingen, dus ik ging mee. Ik was 19 en wist niet waar ik aan begon. De voorbereiding was minimaal, we gingen gewoon.” De aankomst in Irak blijft hem altijd bij: “Het eerste wat ik zag op de Amerikaanse basis was een altaar met een foto van een doodgeschoten Amerikaan. Dat maakte veel indruk.. Hier gaat het echt ergens over, dacht ik.”
Hagen hielp met inenten en moest medebepalen wie van de vele wachten als volgende behandeld moest worden. Toen de verbandplaats in het vluchtelingenkamp was opgezet werd de veteraan, die zelf een rijopleiding had gedaan, ingezet om de ambulance te besturen: “Allemaal zonder voorbereiding. Maar we deden wat nodig was. De mensen die we daar hielpen waren gevlucht en hadden niks. We wisten wat we kwamen doen: we konden de situatie niet veranderen, maar wel verlichten. We hebben veel erger kunnen voorkomen.” De uitzending maakte hem in één klap volwassen: “Het jonge en onbezonnen was er gelijk vanaf. Maar het heeft me in positieve zin gevormd. Ik leerde relativeren en minder snel oordelen. Handelen wanneer het moet en altijd gaan voor je doel. Is het niet linksom, dan rechtsom.”
In totaal was Hagen ruim een jaar actief binnen Defensie, van 1990 tot 1991. Vandaag de dag is hij rijinstructeur en rijstijl coach.
Na twee jaar weer op de Dam
Twee jaar lang kreeg de herdenking een andere invulling dan normaal vanwege het coronavirus. Geen erecouloir op de Dam met veteranen en publiek, maar het Nederlands Veteraneninstituut maakte een online variant waarbij de verhalen van de veteranen toch gedeeld konden worden. Dit jaar kan Hagen gelukkig samen met de 59 andere veteranen en 60 actief dienende militairen het erecouloir vormen. De huidige gebeurtenissen in de wereld laten zien dat vrijheid niet vanzelfsprekend is en benadrukken het belang van herdenken: “Oorlog is niet langer ver van ons bed, maar komt erg dichtbij. De moeilijkheid en dreiging van een groot en machtig continent maakt het complex, ingrijpen heeft verregaande gevolgen.”
“Ik hoop dat mensen meer waardering krijgen voor het werk van veteranen en daar positief naar kijken.”
Online erecouloir
In het online erecouloir lees je meer verhalen van veteranen, die op 4 mei op de Dam staan tijdens de Nationale Herdenking.
