Christiaan ging in 2007 op uitzending naar Soedan en in 2008 naar Uruzgan, als Koninklijke Marechaussee. In Soedan was hij monitor voor het VN-verdrag. Dat is een militair die checkt en rapporteert hoe de situatie terplekke is: de ogen en oren van de VN.
Christiaan: “Mijn uitzending naar Soedan was vlak voor het referendum waarmee de mensen konden stemmen voor of tegen een onafhankelijk Zuid-Soedan. In totaal werden we met 15 mensen van de Koninklijke Marechaussee uitgezonden, maar we zaten per koppel zo’n 500 kilometer bij elkaar vandaan.”
Christiaan had in zijn taakuitvoering te maken met 30 verschillende nationaliteiten. “Er waren wat Braziliaanse collega’s en Filippijnen, maar ook bijvoorbeeld een groot Chinees kamp met mensen die daar wegen aanlegden. In Nederland had ik een VN-cursus gevolgd als voorbereiding op mijn taak: lokale politiebureaus bezoeken en te kijken of het VN-verdrag voor de rechten van de mens werd nageleefd.” Vaak was dat niet het geval, zegt Christiaan. “In het Soedanese achterland leefden de mensen nog volgens het stammenrecht. Een gevangenis daar is iets anders dan wat wij ervan verwachten. Stel je een cel voor van 3 bij 3 meter, waarin iedereen bij elkaar gestopt wordt. Als iemand moet plassen, gebeurt dat gewoon tegen de muur.”
Vrouw aan een ketting
Een keer maakte Christiaan mee dat er een vrouw met een ketting aan haar enkel was vastgelegd in een politiebureau. “Onze Nederlandse aanpak staat internationaal bekend als diplomatiek en pragmatisch: wij gaan daar niet staan tieren. Dat heeft namelijk geen zin. Je kunt zoiets heel basic houden en vragen stellen. Wat heeft deze vrouw gedaan? Waarom zit ze aan een ketting?”
De vrouw bleek dronken te zijn geweest die nacht en wegens agressie – én ruimtegebrek in de cellen – aan een ketting gelegd te zijn. Christiaan: “Ik vroeg de bureaucommandant of ze nu nog steeds dronken was. Dat bleek niet het geval, waarop meteen die ketting verwijderd werd. Daarna kon ik ook de cellen bekijken in dit bureau en zo zicht krijgen op hoe deze mensen hun politietaak zagen.”
Zorgvuldig rapporteren
In de rapportages richting VN hebben Christiaan en zijn Marechaussee-collega’s ook het een en ander kunnen verbeteren, tijdens hun missie. “Een goede rapportage wordt zorgvuldig en met regelmaat opgemaakt. Als wij enkele dagen achter elkaar ‘nothing to report’ zagen staan, gingen we toch navragen. Dan bleek wel eens dat teams door lokale omstandigheden het gebied niet in hadden kunnen gaan. Wij hebben onze VN-collega’s gestimuleerd dát dan te rapporteren, met opgaaf van redenen. Want dat is natuurlijk op zich al waardevolle informatie voor de VN.”
Aan tafel!
In Soedan leefden Christiaan en zijn collega vier maanden op de 24-uurs pakketten. De eerste 3 weken bestond deze zending uit het standaard dagrantsoen, aangevuld met blikken chili con carne. “Soms hakten we er een uitje doorheen, dat we lokaal konden kopen. Maar de basis was altijd: drie blikken chili. Zo hielden we dagelijks één blik over, voor een klein voorraadje daar in de middle of nowhere. Voor als de post niet kwam.”
Toen Christiaans vrouw hem kwam ophalen van het vliegveld bij zijn tussentijds verlof, vroeg ze: “Wat wil je eten, zal ik een lekkere pan verse chili con carne maken?” Christiaan schiet in de lach. “Zij kon natuurlijk niet weten hoezeer ik verlangde naar eindelijk iets ánders op het menu!”