Ooggetuige van ‘de tweede Politionele actie’
Indiëveteraan De Rijk aan het woord.
Indiëveteraan De Rijk was met zijn 90 jaren de oudste deelnemer aan het Checkpoint kerstdiner. Ondanks zijn leeftijd bleek hij een bijzondere kwieke man en ook een uitstekend prater. “Van nature ben ik een beetje verlegen “ vertelt hij om lachend te vervolgen met; ”maar tegenwoordig niet meer.”
Verloving voor vertrek
De Rijk zat er niet echt op te wachten om voor zijn nummer naar Indië gestuurd te worden. Hij had na een moeilijke onderduikperiode bij de bevrijdingsfeesten in Hilversum een meisje ontmoet. “We zijn ons dus voor ons vertrek gaan verloven, dat was toentertijd een echt feest met een lange jurk en een mooi pak aan. Dat was op 11 juli en 30 juli gingen we op de boot.” Aldus De Rijk.
De Rijk was ingedeeld als soldaat schrijver bij de grenadiers. “Aangezien ik bij de lange mensen hoorde, ja 1 meter 77 was toen nog lang, dat stelt nu niets meer voor.” vertelt hij lachend
Stinkende boel
Na een lange boottocht met vele zeezieke manschappen en waarbij ze met zijn vieren boven elkaar in hangmatten lagen, wat volgens De Rijk “een stinkende boel” tot gevolg had, kwamen ze op 23 augustus 1948 in het huidige Jakarta aan.
Vandaar werden ze naar Semarang verplaatst waar ze op 17 december ingezet werden bij de ‘Tweede Politionele actie’. “We werden opgeladen op vrachtwagens, God dat kan ik me herinneren. Twee, drie dagen op zo’n vrachtwagen door Java heengereden. Waarheen? Ik zou het bij God niet weten. Niks er werd helemaal niks verteld. Er is actie zeiden ze, we gaan ergens heen maar waarheen wist je niet.”
Toen ze bij wijze van foerage een paar broden overgegooid kregen vanuit een andere vrachtwagen had De Rijk het wel gehad.
“Dat was onze foerage. Nou ik dacht wat hebben we toch een fantastisch leger. Jonge jonge wij zijn hier gekomen met het idee we komen de bevolking hier bevrijden, dat was er wel snel af hoor.”
Radicaal
In eerste instantie had De Rijk nog het gevoel gehad dat ze naar Indië gingen “om die mensen te bevrijden.” En alhoewel er volgens De Rijk genoeg jongens waren die zeiden : “Die verrekte inlanders denken dat ze vrij kunnen zijn, dus ik zeg nou ja Nederland is ook net bevrijd hoor, wij waren ook helemaal niet blij met die bezetters. Nou ja dat was een radicaal standpunt, dat moest je niet hebben, maar ja dat had ik toevallig wel.” Aldus De Rijk.
Kokosnoten
Bij die actie werd van Dijk met een groep van zes man en een extra bren schutter, gedropt op een bepaald punt. Ze hadden geen idee waar ze waren en voor hoelang ze daar moesten blijven, ook de korporaal die het bevel had niet. Ze waren gedwongen aan een lokale boer te vragen hen aan wat kokosnoten te helpen, om toch maar wat te eten. Na een aantal dagen, het was vlak voor kerstmis, verscheen er eindelijk een jeep met een officier er in, die hun onmiddellijk sommeerde dat ze hun mouwen niet mochten opstropen in verband met het gevaar op malaria. “Lazer op man ” had De Rijk gedacht maar hij durfde het niet te zeggen. Ze hadden al die tijd geen idee gehad of er vijanden in de buurt hadden gezeten of niet. Hierna werden ze afgehaald.
Een onbegonnen zaak
Alhoewel hij ook getuige was van oorlogsmisdaden gepleegd op een krijgsgevangene, wat ze aangegeven hebben en waarbij de dader is afgevoerd, brak er toch ook een prettiger tijd aan voor De Rijk. Hij slaagde er in contact te krijgen met de plaatselijke bevolking en kon zich op die manier uitstekend verdiepen in de taal. Toen hij jaren later terug kwam in Indonesië, had hij daar nog profijt van.
Nu na 75 jaar terugkijkend op de ideeën die ze hadden voor hun vertrek naar Indië zegt hij: dat was natuurlijk een onbegonnen zaak.”