Jamal beschikt over een waardevol wapen voor Defensie: een uitstekende beheersing van het Arabisch. De waarde daarvan dringt pas echt tot hem door tijdens een verhoor in Irak.
Hoe kwam jouw talenknobbel tot uitdrukking in je werk?
‘In 2004 stond ik als infanterist bij de Luchtmobiele Brigade op de lijst om naar Irak te gaan. Maar toen ontdekt werd dat ik mijn talen spreek – naast Engels, Frans en Spaans beheers ik Arabisch en Berbers – werd ik gespreksondersteuner in het Field Liaison Team van het Korps Commando Troepen. Ik vertolkte gesprekken met de lokale bevolking, en korte teksten zoals propaganda-uitingen, dreigbriefjes en krantenartikelen. Ik vertaalde ook in zeer vertrouwelijke situaties, bijvoorbeeld als er gedreigd werd met een aanslag of als er een fax van een politiek figuur binnenkwam. In tegenstelling tot gewone tolken liep ik erbij zoals de rest van de jongens: ik was ook een getrainde gevechtsmilitair en kon mezelf verdedigen als het nodig was.’
Welk moment staat je het meest bij?
‘In februari 2005 onderzochten we een hinderlaag in Ar Romaytha en een aanslag in As Samawah waarbij collega’s omkwamen. Na lang zoeken vonden we een belangrijke getuige. We kregen de man zover dat hij met ons mee wilde gaan. In het verhoor gaf hij de laatste puzzelstukjes die we nodig hadden.’
‘Na afloop stond de informant op en gaf me een knuffel, een Arabisch gebruik. Hij zei: ‘Waar was jij al die tijd? Zeg maar tegen je commandant dat ik regelmatig bezocht ben door jullie troepen. Ik wilde graag vertellen wat ik wist, maar altijd kwamen ze met een lokale tolk of eentje die Irak was ontvlucht. Dat kon me mijn leven kosten. Jou vertrouwde ik wél. Door jou ben ik hier’.’
Toen hij de kamer uit was, gaf de sergeant majoor me spontaan een dikke zoen op mijn wang: ‘Kerel, ik ben trots op jou.’ Die ontlading: bij ons omdat wij de nabestaanden en Defensie antwoorden konden geven, en bij de informant die eindelijk veilig zijn verhaal kon doen… Dat moment zit in mijn hart.’
Waarom betekent dat moment zoveel voor je?
‘Ik was toegevoegd aan de commando’s als tolk. Niet de meest stoere positie. Maar de special forces zijn zo sterk vanwege de mix aan talenten: de een is sniper, de ander een heel behendig chauffeur en weer een ander kan deuren forceren. En ik? Ik kan goed praten. Ik wist deze man ervan te overtuigen om met ons mee te gaan. Dat was niet gelukt als we hem onder druk gezet hadden gezet. Ik heb nooit gedacht dat ik zo nuttig zou zijn.’
Respect en dankbaarheid zitten ook in kleine alledaagse dingen. In de maandelijkse rubriek Kippenvelmoment vertelt een veteraan over een bijzonder moment of indrukwekkende gebeurtenis.