‘Het leger? Dat leek me overbodig’
Iris van Houwelingen (31) ging vier jaar geleden als militair arts voor bijna vijf maanden naar Turkije. De uitzending vond plaats bij de grens met Syrië, waar ze, samen met haar collega’s, een grote stad moest beschermen tegen mogelijke raketaanvallen vanaf Syrisch grondgebied. Op 5 mei is Iris als speeddater op het bevrijdingsfestival in: Groningen.
“Vorig jaar deed ik voor het eerst mee aan de speeddates. Het was mooi om te zien dat jong en oud geïnteresseerd was. Er waren ook mensen die geen zin hadden om te praten. Dat is jammer, maar je kunt het ook als een teken van vrijheid zien. Ieder is vrij om te doen wat hij of zij wil.”
Iris is op uitzending geweest naar: Turkije, 2013
Ik was tijdens mijn uitzending verantwoordelijk voor alles wat met medische zaken te maken heeft. Zo fungeerde ik als huisarts van de groep, maar had ik ook een functie in de trauma-opvang. Ook was ik aansprakelijk voor de preventieve gezondheidszorg. Hierbij moet je denken aan adviezen omtrent de hygiëne en het voorkomen van ziektes.
Het takenpakket was breder dan alleen maar ‘dokter zijn’. Ik nam deel aan stafvergaderingen waarin werd gekeken of er sprake van een chemische dreiging was. Dat was een onderdeel van mijn opleiding bij Defensie. Daardoor kon ik helpen bepalen om wat voor chemische aanval het ging. Op basis van die informatie kon de staf dan besluiten nemen.
Wat heb je geleerd tijdens je uitzending?
“Vroeger dacht ik dat het leger behoorlijk overbodig was. Waarom zou je zo’n heel defensieapparaat nodig hebben? Inmiddels heb ik daar een antwoord op. Beschavingen kunnen zo makkelijk afglijden. Beschaving is als vernis op een schilderij, een fragiel laagje dat verdwijnt zodra de omstandigheden maar erg genoeg zijn. Wat je dan overhoudt is barbarij.”
Het is verbazingwekkend hoe gemakkelijk mensen, als ze onder druk staan, hun normen en waarden opzij zetten en in staat zijn tot gruwelijke daden. Daarom is het zo belangrijk dat we op missie gaan en dat daar voldoende middelen voor zijn. Het is triest, maar wel nodig.
Vrijheid vieren, waarom is dat belangrijk?
Tijdens de speeddates van vorig jaar sprak ik met iemand uit Gambia, over hoe in dat land mensen worden gemarteld en opgesloten als ze hun mening uiten over het regime. Wat deze man mij vertelde over hoe het voelt om niet vrij te zijn, dat heeft mij echt geraakt. Je leest er niks over in de krant. Het is stil leed.
“Je bent je pas bewust van je vrijheid als je’m hebt verloren. Dat maakt het ook tot iets verraderlijks, want vrijheid is zo weinig tastbaar. Maar het is denk ik nog iets veel groters dan wat de meesten van ons beseffen. Dat geldt met name voor diegenen van wie de vrijheid nooit is ontnomen. Daarom is het des te belangrijker er zo nu en dan bij stil te staan.”
Zo realiseer je je hoe mooi het is om op te komen voor mensen die dat zelf niet kunnen.