Als eerbetoon aan de mensen die Nederland bevrijdden tijdens de Tweede Wereldoorlog, maar ook om zijn verloren collega’s te herdenken én om stil te staan bij broederschap.
Een moeder met een dode baby in haar armen, bedelend op straat. Het is een beeld dat Alex nooit meer zal vergeten. Het brandde op zijn netvlies tijdens zijn uitzending naar Macedonië, in 2000. “Je ziet dingen op tv, hoort verhalen en traint voor een missie”, vertelt Alex, “maar pas wanneer je zelf in het oorlogsgebied bent, zie je de ware impact. Oorlog van dichtbij meemaken – dat raakt je diep. Het is confronterend wanneer je uit een welvarend land komt en binnen een paar uur vliegen in een compleet andere wereld bent. Het lijkt ver van je bed, maar het is eigenlijk heel dichtbij. Dat geldt ook voor de actuele oorlog tussen Oekraïne en Rusland.”
Hoe confronterend ook, Alex leerde tijdens zijn missie tegelijkertijd de kracht van kameraadschap en solidariteit kennen. “We gingen het onbekende tegemoet, met slechts elkaar als steun. In het begin moesten we het zelf rooien”, herinnert Alex zich. “Juist daardoor groeide er een soort broederschap tussen ons. Zelfs nu, 24 jaar later, is die band voelbaar. De herinneringen aan de missie zijn levendig, zowel de warmte van het kameraadschap als de harde realiteit van wat we zagen. De vernietiging, armoede en wanhoop van de mensen die we ontmoetten, maken nog steeds diepe indruk. Het laat zien hoe verwoestend oorlog kan zijn.”
Na zijn dienstperiode dacht Alex nooit zoveel na over wat het zijn van veteraan voor hem betekende. Toen hij 15 jaar geleden te horen kreeg dat hij ongeneeslijk ziek is en zijn fysieke mogelijkheden steeds beperkter zouden worden, ging hij op zoek naar een nieuw doel in zijn leven. Dat vond hij bij het Veteranen Inloophuis, een ontmoetingsplek voor veteranen. “Per toeval kwam ik een veteraan tegen die me hierover vertelde. Ik ben er vrijwilligerswerk gaan doen en heb daarmee weer een doel gekregen in mijn leven, nadat zoveel dingen waren weggevallen door mijn ziekte.”
Het Veteranen Inloophuis wil onder meer jongeren actief betrekken bij het doorgeven van het belang van vrijheid. “Dit doen we door contact te leggen met scholen en gemeenten”, legt Alex uit. “Het is van groot belang dat het besef van vrijheid levendig blijft en dat ook de jeugd zich bewust is van hoe kostbaar vrijheid is. Dat we ervoor moeten vechten; niet alleen om vrijheid te verkrijgen, maar ook om het te behouden.’’
Dat bewustzijn ontstaat volgens Alex niet alleen door de vrijheid vieren, maar ook door te herdenken. Hij heeft altijd belang gehecht aan herdenken, ook voordat hij in dienst ging. Tot in zijn diepste vezels is Alex ervan overtuigd dat samen herdenken van onschatbare waarde is, vooral in tijden van verdeeldheid. “Herdenken brengt ons weer even samen; het verenigt ons, ondanks onze verschillen. Dit saamhorigheidsgevoel zal op de Dam nog veel specialer zijn. Al lopen onze opvattingen over veel zaken uiteen, op 4 mei zijn we het er met elkaar over eens dat we samen moeten herdenken.”
Lees meer verhalen van veteranen die dit jaar en eerdere jaren in de erecouloir staan.