Veteraan Guus Hetharie (56) bereidt zich voor op een bijzondere herdenking op 4 mei. Dat gaat iets anders dan verwacht. In plaats van een fysieke plek tussen 59 andere veteranen in de erecouloir op de Dam, brengt Hetharie zijn persoonlijke eerbetoon aan gevallen oorlogsslachtoffers dit jaar online. Dat heeft te maken met de gewijzigde opzet van de Nationale Herdenking vanwege het coronavirus, zonder veteranen en zonder publiek. Om de veteranen die in de erecouloir zouden staan, toch de kans te geven hun persoonlijke verhaal en motivatie te delen, ontwikkelde het Nederlands Veteraneninstituut een online erecouloir. Guus Hetharie deelt zijn bijzondere verhalen, ervaringen en levenslessen als het gaat over leven in vrijheid.
Hetharie begon zijn carrière in 1986 bij de cavalerie in Amersfoort. Hij diende twee jaar in Duitsland, waarna hij de onderofficiersopleiding volgde en nog eens twee jaar diende bij het Regiment Verbindingstroepen. Tijdens zijn eerste uitzending naar het Midden-Oosten werd hij omgeschoold tot wachtmeester voor de Marechaussee.
“Ik ben vijf keer op missie geweest. Dat heeft me veel gebracht en ik heb veel geleerd over de wereld én vooral ook over mezelf. Het belangrijkste is misschien wel dat je het echt samen moet doen. Kameraadschap is zo belangrijk. Met de veteranen waarmee ik op missie ben geweest, heb ik een bijzondere band. Je hoeft elkaar maar aan te kijken en de oude verhalen volgen vanzelf. Dat is heel waardevol om te ervaren.”
Na de eerste uitzending naar het Midden-Oosten maakte Hetharie nog vier missies mee. Hij ging twee keer naar Bosnië: in 1998 om de lokale politie te begeleiden en in 2001 als onderdeel van het Stabilization Force. In 2003 betrad hij samen met zijn collega’s als eerste Nederlandse troep Irak. Dat was zo’n bijzonder moment dat het werd vastgelegd door het NOS journaal. In 2006 werd de veteraan nog eens uitgezonden, dit keer naar Soedan. Hetharie gaat over drie jaar met functioneel leeftijdsontslag en zal dan na 37 dienstjaren als Adjudant Onderofficier de Marechaussee verlaten.
Iedere veteraan in de erecouloir staat er met een persoonlijke reden. Dat geldt ook voor de veteranen die dit jaar de erehaag zouden vormen. Zo ook Hetharie: “Ik sta er uiteraard voor alle gevallenen van diverse oorlogen en missies. Maar op de eerste plek eigenlijk voor mijn vader, die helaas in 2013 overleed. Hij heeft de Tweede Wereldoorlog meegemaakt en vocht tijdens de Bersiap-periode in Indonesië als commando in het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL) voor Nederland. Daarna streed hij vanuit Nederland voor de vrijheid van de Zuid-Molukken. Hij was niet zo’n prater, maar op Veteranendag zag ik altijd hoe trots hij daarop was. Ik heb het leger dan ook met de paplepel ingegoten gekregen. Mijn vader vond het prachtig dat ik bij defensie ging werken. En ik vind het prachtig dat ik hier nu voor hem kan staan.”
Dit jaar wordt het herdenken en vieren van vrijheid anders, ook voor Hetharie: “Ik zal ook dit jaar voor de tv zitten, twee minuten stil zijn en herdenken, maar dan helaas niet met familie of vrienden. Normaal gesproken zou ik op 5 mei de stad ingaan, ook dat wordt even anders. Nu stap ik denk ik op de fiets om een mooie tocht te maken en vier ik op die manier de vrijheid. Want vrijheid is voor mij je vrij kunnen voelen in je eigen land. Maar ook kunnen zeggen wat je voelt en doen wat je wilt. Het is belangrijk de vrijheid die we hebben te waarderen. Dat geldt voor iedereen. Ook nu. Juist nu.”
Dit jaar staan er op 4 mei geen veteranen op de Dam. Daarom delen zij hun indrukwekkende verhalen online. Aan wie denken zij tijdens de 2 minuten stilte?