Winnen. Maar niet per se die medaille.

Scherven in zijn hoofd

Rick Torenstra ging met 4-13 Pantsergenie naar Afghanistan. Met zijn peloton moest hij de vooruitgeschoven post Poentjak opbouwen. “Op een dag waren we op patrouille voor schietoefeningen met de mortieren van de infanterie. Op een meter of drie van mij klapte een auto uit elkaar.” Rick denkt dat hij niet bewusteloos is geweest. “Wel lagen we opeens allemaal over elkaar heen onderin onze YPR. Mijn maat lag bij mij op schoot. Ik wilde hem van me af duwen om mijn wapen te pakken, maar dat lukte me niet. Ik kon me niet bewegen.”

Rick had scherven in zijn hoofd gekregen bij de aanslag, bleek later. Hij verloor een oog, moest plastische chirurgie ondergaan en heeft een piep in zijn oor sindsdien. In 2008 – een jaar na de aanslag – leerde hij Madelon kennen. Zij zegt:

‘Als hij kon, zou hij morgen weer gaan. Ondanks alles wat er is gebeurd. Met hem, met ons. En dat is ongelofelijk veel. Na zijn aanvankelijke herstel heeft Rick keihard zijn best gedaan om zijn leven weer op te bouwen: opleidingen gevolgd, een onderneming gestart, hij wilde bij de brandweer. Maar alles ging steeds mis. Hij kreeg de situatie niet op een rijtje en reageerde fel op alles.’

Hulp zoeken

“Rick dacht dat het wel zou herstellen,” zegt Madelon. “En ik dacht: dit is kennelijk Rick, het zal wel bij hem horen. Maar vorig jaar kwam er een breekpunt bij mij, toen ik zag dat de manier waarop hij omging met de situatie slecht was voor onze kinderen. Toen heb ik hulp gezocht.” Vanaf dat moment zijn er veel nieuwe onderzoeken gedaan. Hij leerde tijdens zijn revalidatie een veteraan kennen die met hem wilde praten over het verliezen van een oog. Rick: ‘Hij haalde me over te komen zwemmen in Revalidatiecentrum Doorn. Ik ben daar niet meer weggegaan sindsdien. In onze zwemgroep nemen we elkaar maximaal in de zeik, maar als er wat is, weet je het ook van elkaar.’

Invictus Games

Volgens Madelon zwemt Rick elke week zijn kop leeg. “Er komt die avond een andere Rick thuis, met aandacht voor ons en wat rust.” Bij de zwemgroep kwam op een gegeven moment de vragenlijst van de Invictus Games langs, zegt Rick. “De vraag werd gesteld: wat zou mijn motivatie zijn om daaraan mee te doen?”

Ik heb ‘m ingevuld en ik mocht mee.

Werken naar je eigen doel

Wat Madelon mooi vindt van de Invictus Games, is dat elke sporter zijn eigen doel heeft om naartoe te werken. “Voor elke veteraan mag dat wat anders zijn. In de aanloop naar de Games helpen de sporters elkaar dat doel te bereiken.” Rick bracht in dat hij zich meer wilde uiten. ‘Ik ben geen prater. Ik héb wel gevoelens natuurlijk, maar ik deel ze niet makkelijk. In de situatie waarin wij nu zitten als gezin is dat niet handig. Ik heb tegen mijn maten gezegd dat ik wil leren me te uiten voordat het allemaal boven mijn hoofd stijgt. Anderen te laten zien hoe het met me gaat en wat er door mijn kop speelt.”

Madelon ziet thuis dat dat geholpen heeft. “Waar hij vroeger een blokje om zou gaan, is het nu eerder zo dat ik Rick kan vragen: wat is er aan de hand? Aan de andere kant heb ik in Toronto ook juist gezien dat wij pas aan het begin staan van een traject waar andere gezinnen al zoveel verder in zijn.”

De vrouw van

Madelon vond de tijd in Toronto confronterend. ”De waardering die Rick daar kreeg was mooi. Maar ik zag zelf ineens heel helder wat het betekende zijn vrouw te zijn. Dan zaten de kinderen en ik in de lobby op hem te wachten voor een nachtkusje en zag hij steeds andere dingen die eerst moesten. ‘Even wachten jullie,’ was het dan. Zo ging het steeds, met al die prikkels. Het werd me duidelijk: Rick kan geen prioriteiten stellen. Dit is waar ik mee zal moeten leren dealen.”

Zeventien landen deden mee. Rick: “Je kent elkaar niet, maar je legt zo makkelijk contact! Je kijkt ook bij de andere sporten. Overal heb je wel even een praatje. Je hebt zoveel gemeen.” De families krijgen ook aandacht: een dagje naar de Niagara Falls, een uitstapje naar Seattle Tower. “Er waren eetzalen voor Friends & Family en eetzalen voor de sporters,” zegt Rick. ‘Wij mochten als sporters wel bij onze families eten, maar niet andersom, om de veteranen de kans te bieden ook met elkaar aan de praat te komen.’

Wat een baas

‘Als je meedoet, heb je eigenlijk al gewonnen’, zegt Rick. ‘Ik heb daar een kerel zien zwemmen die twee benen én een arm miste. Wat voor baas ben je als je dan op zo’n evenement 50 meter gaat zwemmen? Ik krijg er nóg kippenvel van. Hij viel natuurlijk niet in de prijzen, maar de zwemmers die al gefinisht waren sprongen terug het water in om hém samen binnen te halen. Snap je? Later zie je dan die gast zijn kind oppakken met die ene arm. Dat is toch een held?’

‘Dus niemand praat over hoeveel medailles je gewonnen hebt. Daar gaan deze Games níet over. Het gaat om elkaar aanmoedigen en er samen zijn, ondanks alles wat er met je gebeurd is.’

Hersenletsel

De uitslag ‘hersenletsel’ viel bij hen op de deurmat toen ze net een week terug waren van de Invictus Games. “Dan is het feest wel even over,” zegt Rick. Madelon wist nu ook: ”We konden niet langer blijven hopen dat het over zou gaan. Maar nu we weten wat het is, zijn we samen hard aan het werk gegaan. En ik denk dat we nu de weg vooruit hebben gevonden.”

Sinds januari werkt Rick weer twee dagen in de week voor Defensie. Ook zit hij in 2018 weer in het Nederlandse team dat in Sydney gaat deelnemen aan de Invictus Games.