Handelen na schokkende gebeurtenis

Ja, dat is heel normaal! Na een ingrijpende gebeurtenis zijn veel mensen uit hun gewone doen. Je bent geschrokken, je voelt je verdrietig en bent misschien ook snel kwaad. Je vraagt je af waarom jou dit moest gebeuren. Je zit vol met vragen. De schok kan direct, maar ook pas na een (langere) tijd ’toeslaan’. Dit is onafhankelijk van wat je hebt meegemaakt.

Mogelijke reacties die je merkt

• Je lijf reageert: je hebt pijn, voelt je gespannen of je bent erg moe.
• Je hebt geen zin in dingen waar je eerst plezier aan beleefde.
• Het voelt alsof de bodem onder je bestaan weg is, de wereld die zo vertrouwd was lijkt opeens helemaal anders.
• Je hebt tegenstrijdige gevoelens: verontwaardiging, wrok, schuld, schaamte, hulpeloosheid.
• Je maakt je over veel dingen zorgen. Dat neemt je zo in beslag dat het je niet loslaat.
• Je denkt steeds aan de gebeurtenis terug, ook als je dat niet wilt. Vragen blijven rondspoken.
• Je hebt moeite met slapen en misschien heb je ook last van nachtmerries.

Herstel

Na een schokkende gebeurtenis hebben veel mensen hier last van. Het hoort er bij. De meeste mensen die een ingrijpende gebeurtenis meemaken zullen op eigen kracht, met steun van mensen om hen heen, herstellen. Ook als je sterk reageert, kan je je waarschijnlijk redelijk snel weer beter gaan voelen.

Uit ervaring blijkt dat je het beste de eerste tijd dingen kan doen die je een rustig en veilig gevoel geven. Zoek andere mensen op en zorg goed voor jezelf. Overweeg of je iets kunt doen waarmee je tegelijkertijd anderen, bijvoorbeeld lotgenoten of collega’s, helpt. Dit gaat vooral op als je met meer mensen hetzelfde (of iets vergelijkbaars) hebt meegemaakt. Het delen van ervaringen met anderen kan helpen. Goed om te doen:

• Ga zo veel mogelijk door met je normale dagelijkse activiteiten. Dat geeft je het gevoel dat je in een bepaalde mate de controle hebt over de situatie. Dit is ook belangrijk voor de rust en regelmaat binnen je thuissituatie (met familieleden/partner/kinderen).
• Zorg goed voor jezelf: probeer voldoende te rusten en gezond te eten. Wees matig met koffie, roken, alcohol en drugs.
• Neem tijd voor beweging en ontspanning.
• Deel grote problemen op in kleine stukjes en laat anderen met je meedenken.
• Ben je na 4-6 weken nog steeds erg van slag van de ingrijpende gebeurtenis en lukt het niet de normale gang van zaken op eigen kracht op te pakken? Overweeg dan professionele hulp. Mogelijkheden zijn:
• Contact zoeken met het Veteranenloket, als je klachten een relatie hebben met een militaire uitzending.
• Meer laagdrempelig: invullen van de zelftest op de site van het Veteranenloket.
• Contact zoeken met je huisarts.

Er zijn ook dingen die je beter niet kunt doen, omdat je je daar waarschijnlijk alleen maar slechter van gaat voelen:

• Je gevoelens wegstoppen. Je hoeft niet te doen alsof er niets is gebeurd. Je mag je rot voelen, maar probeer wel over te gaan tot de orde van de dag.
• Je afzonderen. Zoek juist andere mensen op en praat met hen over de gebeurtenis als je daar behoefte aan hebt. Als je er niet over wilt praten, dan is dat ook oké. Schrijven kan ook helpen.
• Probeer niet te veel te kijken naar ernstige zaken op tv. Natuurlijk kan het belangrijk zijn om informatie te krijgen, maar het steeds weer opnieuw zien van ellende en aangrijpende beelden kan je ook een slechter gevoel geven.

Het meemaken van ernstige gebeurtenissen kan ook gevolgen hebben voor je werk. Mogelijk heb je ook na langere tijd nog veel moeite om naar je werk te gaan. Je veilige huiselijke omgeving verlaten en weer met andere mensen omgaan kan extra spanning en onzekerheid veroorzaken. Je kunt er tegenop zien om je collega’s weer onder ogen te moeten komen. Je kunt je zorgen maken over vragen die ze je misschien gaan stellen.

Bespreek met je leidinggevende of (bedrijfs-)arts op welke manier je weer zo snel mogelijk een start kunt maken. Op het moment dat je je werk hervat, merk je mogelijk dat je je niet goed kunt concentreren, of dat je je werk minder belangrijk vindt dan voorheen. Misschien kun je je werk niet meer op dezelfde wijze aan. Overleg in dat geval met je leidinggevende en (bedrijfs-)arts hoe dit het beste opgepakt kan worden.

De meeste mensen zullen geen last blijven houden van de genoemde reacties. Mensen zijn veerkrachtig; het overgrote deel van de mensen die iets ingrijpends heeft meegemaakt, herstelt op eigen kracht. Veel narigheid kan op eigen kracht, met steun van mensen om je heen, goed worden verwerkt. De ingrijpende ervaringen hebben dan een plek gekregen en je bent in staat je leven te hernemen.

Soms lukt het niet om ‘gewoon’ verder te gaan en blijf je met vragen of klachten zitten. Overweeg dan professionele hulp. Mogelijkheden zijn:

• Contact zoeken met het Veteranenloket, als je klachten een relatie hebben met een militaire uitzending.
• Meer laagdrempelig: invullen van de zelftest op de site van het Veteranenloket.
• Contact zoeken met je huisarts.