Het dilemma van Gwenda, Jim en Peter

Gwenda – ‘Put an Afghan face on it’

• Gwenda Nielen (43)
• Missies: Irak (2004), Afghanistan (2006 en 2016)
• Rang: luitenant-kolonel b.d.

In 2006 had Gwenda Nielen binnen het provinciaal reconstructieteam als taak om de wederopbouw te ondersteunen en het vertrouwen te winnen van de bevolking. Zo legde Nielen in Chora contact met een lokale politiecommandant.

Jongetje

‘Bij ons eerste bezoek aan deze politiecommandant was hij er al: een jongetje van een jaar of tien. Hij had zijn eigen politie-uniformpje aan en hij droeg een pistool.

Kortom, hij was een chaiboy. Deze jongetjes uit vaak arme families worden door mannen met macht weggehaald. Ze dienen als jongens van vermaak, schenken thee, moeten dansen en worden niet zelden door diezelfde mannen seksueel misbruikt. Walgelijk, zo’n dikke man met een jong kind.’

Jim – ‘Ik had een engeltje op mijn schouder’

• Jim Stegenga (85)
• Missie: Nieuw-Guinea (1960-1962)
• Rang/functie: sergeant/groepscommandant

‘Na twee jaar in Nieuw-Guinea nam ik met tegenzin afscheid van mijn groep. Ik wees iemand aan die de Bren-mitrailleur over zou nemen. Het was een stoere, grote jongen die die klus goed kon klaren. Ik had er alle vertrouwen in.’

Omgekomen

‘Eenmaal in Nederland hoorde ik dat tijdens een patrouille twee mannen waren omgekomen: de nieuwe luitenant en die jongen die de Bren bediende. De infiltranten wisten precies wie ze moesten pakken: de man die de leiding had en de man met het grote geschut. De dood van de jongen met de Bren greep me erg aan. Als ik was gebleven, was dit niet gebeurd, daarvan ben ik overtuigd. Ik wist hoe het werkte, wist hoe we ons uit het zicht moesten verplaatsen.’

Peter – Volg je de regels?

• Peter Wessels (58)
• Missies: Bosnië (1994, 1998), Irak (2003), Afghanistan (2006), Tsjaad (2008), Zuid-Soedan (2014)
• Rang: Stafadjudant

In 2014 werd Peter Wessels uitgezonden naar Zuid-Soedan. De missie had als doel om het land te helpen bij het versterken van de interne veiligheid. Wessels ging er dan ook heen met de opdracht om de politie op te leiden en te begeleiden, maar uiteindelijk kreeg zijn missie een heel andere invulling.

Onpartijdig

‘Verschillende stammen raakten met elkaar in oorlog. Als Verenigde Naties moeten we onpartijdig zijn, maar dat ben je niet als je de politie van een van de partijen gaat trainen. We zijn toen ingezet om ongewapend toezicht te houden in vluchtelingenkampen. In feite was ik daar een soort wijkagent zonder bevoegdheden. Het leven in zo’n kamp gaat gewoon door, er gebeurde van alles. Vechtpartijen, diefstallen, burenruzies.’