In 1988 is aan de dertien VN-vredesmachten, die in de periode van 1948 tot 1988 een vredesoperatie uitvoerden, de Nobelprijs voor de Vrede toegekend.(Oud)-militairen komen in aanmerking voor het Draaginsigne Nobelprijs VN-militairen als zij tussen 1956 en 1988 minstens dertig dagen aaneengesloten in het buitenland zijn ingezet, voor vredesafdwingende of vredeshandhavende taken van de Verenigde Naties.
Het gaat voor Nederlandse militairen om de volgende missies:
Als erkenning voor de ruim 9.000 Nederlandse veteranen van de vredesmachten heeft de toenmalige minister van Defensie Jeanine Hennis-Plasschaert besloten een draaginsigne ‘Nobelprijs VN militairen’ in te stellen.
Het concept-ontwerp van het draaginsigne, het instellingsbesluit draaginsigne ‘Nobelprijs VN-militairen’ en de verstrekking is in samenwerking met onder andere de Nederlandse UNIFIL-vereniging uitgewerkt. Van de veteranen die recht hebben op het draaginsigne maakt ruim 95% namelijk deel uit van UNIFIL (1979-1985).
Draaginsigne Nobelprijs voor de Vrede aanvragen?
Het draaginsigne Nobelprijs voor de Vrede kan door de militair zelf of door een nabestaande aangevraagd worden bij de afdeling Decoraties van het Ministerie van Defensie via onderscheidingen@mindef.nl.
Het draaginsigne wordt toegekend aan degene die tussen 1948 en 10 december 1988 (Nederland heeft sinds 1956 deelgenomen aan een aantal van die vredesmachten) gedurende tenminste 30 dagen aaneengesloten door het Nederlandse ministerie van Defensie als militair is ingezet ten behoeve van vredesafdwingende of vredeshandhavende taken van de Verenigde Naties en die daarbij in alle opzichten een goede plichtsbetrachting heeft betoond. Dit onderscheid wordt pas sinds begin jaren 1990 gemaakt. Daarvoor, dus in de periode waarvoor de Nobelprijs is toegekend, werd uitsluitend gesproken over “Peace keeping”, dus vredeshandhavende taken.
Op de voorzijde van het draaginsigne is de beeltenis van de United Nations Service Medal met de letters VN en daarbinnen de beeltenis van Alfred Nobel, met links de tekst ‘ALFR. NOBEL’ en rechts de tekst NAT. NAT. MDCCCXXXIII OB. MDCCCXCVI (het geboortejaar en het sterfjaar van Alfed Nobel).
Het draaginsigne mag door actief dienende militairen op het uniform worden gedragen, volgens de geldende tenuevoorschriften van het krijgsmachtdeel van de drager. Het draaginsigne mag ook op burgerkleding worden gedragen, op de linker revers. Het is aan de drager om het draaginsigne dagelijks of alleen bij bijzondere gelegenheden op zijn burgerkleding te dragen.
Beide insignes mogen tegelijkertijd op de burgerkleding worden gedragen.
Bij verlies of beschadiging kan het draaginsigne tegen betaling worden vervangen. Hiervoor kan contact worden opgenomen met het Veteranenloket: info@veteranenloket.nl.
In Nederland wordt een sober decoratiebeleid gevoerd, waarbij ‘dubbel decoreren’ (twee decoraties voor eenzelfde feit) wordt tegen gegaan. Lang werd het standpunt gehanteerd dat de er voor de VN-missies al door Nederland een herinneringsmedaille werd toegekend, verder is de Nobelprijs toegekend aan de Verenigde Naties – niet aan individuele personen. Maar wel met de expliciete vermelding door het Nobelprijs-comité dat deze prestatie is gerealiseerd door de inzet van de individuele militairen die deel uitmaakten van de vredesmachten. Minister Hennis heeft recent besloten dat er in dit geval géén sprake is van ‘dubbel decoreren’ en dat de toekenning van de Nobelprijs voor de Vrede aan VN-vredesmachten los staat van de Nederlandse herinneringsmedaille vredesoperaties.
Elk land heeft eigen regels en regelingen voor het toekennen van decoraties en onderscheidingen.
Het Nobel-comité heeft de Nobelprijs voor de Vrede op 10 december 1988 toegekend aan de VN-vredesmachten; dat is ook de sluitingsdatum van de toekenning.
Het Nobel-comité heeft de Nobelprijs voor de Vrede toegekend aan een beperkt aantal VN-missies, lopende tot het moment van toekenning van de Nobelprijs, op 10 december 1988. De minister van defensie heeft dezelfde periode aangehouden voor het draaginsigne. VN-missies na 10 december 1988 komen daarom niet in aanmerking voor het draaginsigne Nobelprijs VN-militairen.