Militaire Ooggetuigen - 75 jaar bevrijd

Elke veteraan was op geheel eigen wijze betrokken bij de bevrijding van Europa en Azië: als verzetsstrijder, als militair of als krijgsgevangene. De veteranen raakten op jonge leeftijd betrokken bij de strijd en blikken terug op hun bijdrage aan het herwinnen van onze vrijheid. Hun persoonlijke verhalen voegen een extra dimensie toe aan onze kennis over de Tweede Wereldoorlog in Europa en Azië.

Het boek volgt het spoor van de bevrijding vanaf de stranden van Normandië in juni 1944 tot aan de bevrijding van krijgsgevangenkampen in Japan in augustus 1945. Het is rijkelijk geïllustreerd, met een aantal niet eerder gepubliceerde afbeeldingen, en geeft een inkijk in de avontuurlijke, spannende, maar tegelijkertijd ook heftige en indrukwekkende ervaringen van de veteranen.

Jeoffrey van Woensel en Marjolein van der Werf zijn historici bij het Kennis- en Onderzoekscentrum van het Nederlands Veteraneninstituut en beheren de Interviewcollectie Nederlandse Veteranen (ICNV). Het boek is te bestellen bij uitgeverij Flying Pencil in Utrecht.

Boektoer

Vanwege de coronamaatregelen was een boekpresentatie niet mogelijk. De auteurs bedachten een alternatief. Ze bezorgden vijf veteranen, die in het boek voorkomen, op donderdag 22 oktober 2020 aan huis én coronaproof een eerste exemplaar van het boek. De veteranen, in de leeftijd tussen 94 en 99 jaar, konden dit allemaal zeer waarderen. De boektoer startte vroeg in de ochtend in Doorn, ging via Nijmegen en Rotterdam naar Den Haag en eindigde aan het eind van de middag op Plein 4 waar de auteurs ook minister van Defensie Ank Bijleveld een exemplaar mochten aanbieden. Bekijk hieronder het fotoverslag.

Pieter Paulusma (1925)

Pieter Paulusma (1925) sloot zich in maart 1945 aan bij de Limburgse Stoottroepen. Hij bewaakte onder meer het hoofkwartier van prins Bernhard in het Belgische plaatsje Vilvoorde en draaide wachtdiensten voor het Amerikaanse 9e Leger in Frankrijk en België. Na de Duitse capitulatie bewaakte hij Nederlandse SS’ers in de kazerne van de Harskamp. In maart 1946 vertrok hij als oorlogsvrijwilliger naar Nederlands-Indië en in januari 1948 keerde hij terug in Nederland.

Marinus Maresch (1921)

Marinus Maresch (1921) werd geboren in Magelang (Midden-Java). Hij was net begonnen aan zijn opleiding tot reserveofficier bij de artillerie toen de Japanners hem krijgsgevangen maakten. Hij werd ingezet om vliegvelden aan te leggen in de Indische Archipel. Terwijl de geallieerden naar het westen oprukten, brachten de Japanners hem naar Vietnam. Na de Japanse capitulatie beschermde Maresch met andere Nederlandse ex-krijgsgevangenen Franse kolonisten en hun gezinnen tegen aanvallen van Vietnamese onafhankelijkheidsstrijders. Maresch diende enige tijd bij het Depot Speciale Troepen, demobiliseerde in 1946 en ging Indologie studeren. Na zijn studie kwam hij als bestuursambtenaar op Nieuw-Guinea terecht.

Iwan Dompig (1924-2021)

Iwan Dompig (1924-2021) werd geboren in Paramaribo (Suriname). Hij meldde zich in 1944 aan als oorlogsvrijwilliger, kreeg een opleiding in Australië en werd gedetacheerd bij het 18 Squadron (NEI). Dit squadron voerde vanuit Australië – en later vanuit vooruitgeschoven vliegvelden op Morotai, Biak en Balikpapan – aanvallen uit op Japanse schepen. Dompig maakte begin jaren 1950 deel uit van het Nederlandse Detachement Verenigde Naties en vocht mee in de Koreaoorlog.

George Ballieux (1921)

George Ballieux (1921) raakte tijdens de oorlog betrokken bij het verzet waar hij zich bezighield met wapendroppings en de distributie van wapens. Hij maakte deel uit van compagnie-oost van de Binnenlandse strijdkrachten in Rotterdam. Vlak na de bevrijding meldde hij zich aan voor de Mariniersbrigade en vocht in Nederlands-Indië. Hij eindigde zijn carrière bij het korps Mariniers als majoor.

Rudi Hemmes (1923)

Rudi Hemmes (1923) besloot in 1942 met een aantal vrienden uit Nederland te vertrekken. Na vele omzwervingen door bezet Europa kwam hij in Engeland terecht waar bij zich aansloot bij de Prinses Irene Brigade. In augustus 1944 landde hij met de Irenebrigade in Normandië. Kort daarop beleefde hij aan het Orne-front zijn vuurdoop. Na de oorlog bleef hij in de krijgsmacht. Hij eindigde zijn carrière als generaal-majoor bij de luchtmacht.

Hieronder zijn drie opmerkelijke fragmenten uit interviews te horen met veteranen die in het boek voorkomen:

Recensies

Het boek is een prachtig eerbetoon aan hen die streden voor onze vrijheid. Vanuit het perspectief van jonge Nederlandse militairen wordt een persoonlijk, unieke en indringend beeld geschetst hoe zij de laatste fase van de Tweede Wereldoorlog beleefden vanaf de geallieerde opmars tijdens D-day op 6 juni 1944 tot en met de Japanse capitulatie op 15 augustus 1945. Het zijn stuk voor stuk onbekende verhalen die in zeer toegankelijke stijl geschreven zijn en die een nieuw licht laten schijnen op de reeds bekende geschiedenis. Het boek is mooi vormgegeven, bevat uniek beeldmateriaal en sluit af met een nawoord, een uitgebreide bronnen- en literatuurlijst en een handige lijst met gebruikte afkortingen. Militaire Ooggetuigen is dan ook een zeer waardevol boek en een aanrader voor iedereen die geïnteresseerd in meer dan alleen het ‘grote verhaal’ over de Tweede Wereldoorlog Militaire Ooggetuigen. – Bart Gielen (Historicus) www.bartsboekenclub.nl

Ik heb al heel wat boeken gelezen en gerecenseerd en daardoor een behoorlijke kennis opgebouwd over de Tweede Wereldoorlog, maar ik kreeg regelmatig kippenvel van de verhalen. De spannende en soms ongelooflijke ervaringen, samen met de voor mij nieuwe informatie, maken het een geweldig boek. Ik kan niet anders dan het van harte aanbevelen. Het is met de feestdagen in het vooruitzicht een aanrader als cadeau voor geïnteresseerden in de Tweede Wereldoorlog. – Wijnand de Gelder TracesOfWar