Sinds 2022 organiseert het Nederlands Veteraneninstituut voor Dutchbat III-veteranen terugkeerreizen naar Srebrenica. Dat veteranen teruggaan naar de plekken waar ze ooit vochten of onder levensgevaarlijke omstandigheden de vrede dienden, is zeker niet nieuw.
We kennen het verschijnsel terugkeerreizen uit verhalen van veteranen, uit onderzoek en uit de beelden van grote herdenkingen. Dat maakt nieuwsgierig. Wat vinden we in de literatuur terug over deze bijzondere reizen? Een zoektocht in die literatuur legde bijzondere sporen bloot. Dit essay doet hiervan verslag.
‘Zo waren er pelgrims die elk jaar terugkwamen, meneer, elk jaar zonder er één over te slaan. Ze bezochten alles te voet, soms wel dertig tot veertig kilometer op een dag. Anderen, de kampeerders bleven langer, een week. Het leek wel alsof ze zich er niet van konden losscheuren, meneer. Het leek haast alsof ze gelukkig waren daar te zijn.’ – De slag bij Verdun, Georges Blond
Gielt Algra (1966) studeerde politicologie aan de Vrije Universiteit van Amsterdam en de Universiteit van Amsterdam. Als sergeant bij de infanterie vervulde hij zijn dienstplicht.
Sinds 2001 werkt Gielt Algra bij het Expertisecentrum van het Nederlands Veteraneninstituut. Daar interviewt hij vooral veteranen voor de Interviewcollectie Nederlandse Veteranen (ICNV). Ook is hij redactielid van het veteranenmagazine Checkpoint en leidt hij de werkgroep Veterans and Society van de European Research Group on Military and Society (ERGOMAS).