Verslag Remembrance Week 2023

Herdacht en geëerd worden wapenbroeders die hun leven verloren tijdens actieve dienst vanaf het begin van de Eerste Wereldoorlog tot op de dag van vandaag, alsook degenen die niet operationeel zijn ingezet en – niet op de laatste plaats – hun en onze dierbaren. Pijnlijk actueel met de oorlog in Oekraïne en het conflict tussen Israel en Hamas in gedachten beseffen we eens te meer hoe kwetsbaar leven in vrijheid en in verdraagzaamheid is.

Donderdag 9 november:
Op donderdag 9 november vertrokken met de Eurostar trein naar London (St. Pancras Station). Vandaar met de taxi naar de Victoria Service Club (speciaal hotel voor leden van de “armed forces” en familieleden).

Vrijdag 10 november ochtend:
Op vrijdag 10 november ’s morgens een bezoek aan de R.A.F. Church St. Clemens Danes (Strand location). Deze kerk werd in WOII zwaar beschadigd bij een bombardement en is weer opgebouwd als eerbetoon aan gesneuvelde militairen van de Royal Air Force. Voor de kerk staat een standbeeld van Generaal Harris (Commandant Bomber Command tijdens WOII). Om 11:00 uur gaat dominee Mark Perry voor in de herdenkingsdienst Er wordt een poppykrans gelegd namens de Bond van Wapenbroeders.

Op de plek waar nu de Central Church of the Royal Air Force (RAF) staat, zouden Denen in de 9e eeuw al een eerste kerk hebben gebouwd (van “Danes” ofwel Denen). Het oudste nog oorspronkelijk gedeelte van de huidige kerk stamt uit de 17e eeuw. Tijdens de tweede wereldoorlog is de kerk door bombardementen bijna volledig vernietigd. Zij is door geldelijke steun van de Britse luchtmacht weer opgebouwd en tot op de dag vandaag is dit officieel de kerk van de RAF. Elk jaar worden gesneuvelde militairen herdacht waaronder ook onze Nederlandse collega’s van het 320, 321 en 322 Dutch Sqn. In de kerkvloer zijn de emblemen van twee van deze drie eenheden ingemetseld.

Vrijdag 11 november middag:
’s Middags een bezoek aan het Nederlandse Ereveld op Mill Hill Cemetery met een herdenkingsdienst en kransleggingen. Vertegenwoordigers namens de Bond van Wapenbroeders leggen een krans van poppies en vertegenwoordigers van RAF Northolt leggen een poppykrans namens de RAF.

Het Nederlandse ereveld op Mill Hill Cemetery telt 254 graven van Nederlanders die zijn omgekomen in Groot-Brittanië en Noord-Ierland tijdens WOII. Op dit ereveld liggen veel militairen begraven. Het Nederlandse leger wordt dan wel door de Duitse bezetter buiten werking gesteld, maar dit weerhoudt veel militairen er niet van om de oversteek te maken naar Groot-Brittannië, waar ook de Nederlandse overheid en Koningin Wilhelmina zich in ballingschap bevinden. Eenmaal hier gaan zij aan het werk als piloot bij de Royal Air Force (RAF), treden in dienst van de Koninklijke Marine of worden soldaat bij de Prinses Irene Brigade. Burgers die oversteken naar Groot-Brittannië worden opgeleid tot militair of geheim agent en nemen deel aan talloze verzetsacties vanuit Engeland. Op Mill Hill liggen onder andere de mannen begraven die de opleiding niet hebben overleefd. De meeste van hen zijn niet ouder dan 35 jaar geworden. De slachtoffers zijn militairen van de Koninklijke Marine, de Koninklijke Luchtmacht, de Koninklijke Landmacht en opvarenden van de koopvaardij. De namen van 185 slachtoffers die elders in het Verenigd Koninkrijk begraven liggen en om diverse redenen niet naar dit ereveld konden worden overgebracht, zijn vermeld op twee gedenkstenen.

Op 8 oktober 2019 werd op het ereveld een jonge Canadese esdoorn geplant uit de paleistuin van Het Loo in Apeldoorn. Het betreft een loot van een uit Canada afkomstige boom, door prinses Juliana in 1946 aangeboden aan koningin Wilhelmina. De prinses liet twaalf esdoorns planten voor haar moeder, als herinnering aan haar (Juliana’s) verblijf in Canada gedurende de bezetting. In 2018 is de laatste van de twaalf bomen zwaar gehavend in een storm, maar er waren toen al loten van getrokken.

Zaterdag 11 november:
Jaarlijks op de zaterdag vóór Remembrance Sunday is de Royal British Legion (RBL) gastheer van het Festival of Remembrance in de Royal Albert Hall. Tijdens een middag- en een avondvoorstelling (’s avonds in het bijzijn van de Koning) wordt met verhalen, beelden en (militaire) muziek en zang eer betoond aan de inzet van militair en burgerpersoneel. Dit jaar stond het Festival in het teken van de 70ste wapenstilstanddag van de Koreaanse oorlog, wordt er hulde gebracht aan de Britse en Commonwealth strijdkrachten en eren hen die de Britse dienstplicht hebben vervuld, 60 jaar nadat de laatste militair werd gedemobiliseerd. Bovendien is het de 75ste verjaardag van de aankomst kolonisten uit het Caribisch gebied met het schip de “Empire Windrush” en de rol die zij en de strijdkrachten speelden bij de wederopbouw van het naoorlogse Groot-Brittannië (de zogenaamde “Windrush generation”).

Zondag 12 november:
Vandaag zijn we als Bond van Wapenbroeders present bij de herdenking en veteranenparade “Cenotaph 2023”. Peter Coomans is de detachements Cdt en ik had de eer om namens de Bond een poppykrans te overhandigen bij de Cenotaph. Om 08:30 uur vertrok een eindeloze stoet taxi’s vanaf ons hotel richting Horse Guards Parade waar de deelnemers aan de parade zich opstelden (ruim 10.000!). Klokslag 11:00 uur, als we staan opgesteld op Whitehall, klinken kanonschoten en volgt de landelijke Twee Minuten Stilte. Hierna volgde de “National Service of Remembrance”, een eredienst bij de Cenotaph in aanwezigheid van de Koninklijke familie en hoogwaardigheidsbekleders.

Na de eredienst liepen we in colonne met 10.000 andere de “Cenotaph March Past”, de parade langs de Cenotaph en worden we bij terugkeer op Horse Guards Parade gegroet door een lid van de Koninklijke familie (in dit geval Prinses Anne in het uniform van Admiral Royal Navy). De Cenotaph (betekenis: leef graf) werd op 11 november 1920 onthuld door Koning George V. Het monument symboliseert de vele slachtoffers en het lijden tijdens de Eerste Wereldoorlog en de vele oorlogen en conflicten daarna. Het bevat geen inscripties van namen, maar is in het algemeen gewijd aan de “Glorious Dead”. Zo is de Cenotaph sinds WOI een tastbare plek geworden voor iedereen om dierbaren te gedenken die in tijden van oorlog of conflict zijn gedood of hebben geleden.