De 5 kenmerken van een goede adaptatie
Wennen aan het normale leven.
De meeste jonge veteranen weten niet beter: als je terugkeert van je uitzending ga je eerst op Kreta samen weer wennen aan ‘het normale leven’: de adaptatie. ‘De uitzending afwassen’ noemt Cor van Alderwegen het. Hij maakte de begintijd van ‘de adaptatie’ mee en ziet 5 kenmerken voor een goede adaptatie.
Cor hoeft niet lang na te denken over punt één:
-
De groep staat centraal
“Het gaat om de mannen en vrouwen die samen op uitzending zijn geweest. Als het goed is herinneren ze zich na afloop de hulpverleners niet eens, die tijdens die dagen rondlopen. De groep bepaalt ook grotendeels hoe die dagen eruit zien. Naast een verplicht groepsgesprek tijdens de tweede dag zijn ze vrij in de invulling: willen ze eerst alleen maar wat zwemmen en een biertje drinken? Dat is prima. Het gaat om hén, niet om een strak protocol of stramien waarin ze moeten passen.”
-
Niet verdiepen, maar verbreden
“Het is geen therapie. We wijzen mensen er wél op waar ze terechtkunnen als ze problemen krijgen en hoe die problemen eruit kunnen zien. Maar de adaptatietijd is bedoeld om met elkaar de uitzending af te sluiten, niet om primair de diepte in te gaan.”
-
Het thuisfront als belangrijke partner
“Hij is niet van mij, maar ik vind het zo’n mooi beeld: na de uitzending moet een veteraan weer invoegen, net als op de snelweg. Het verkeer is de maatschappij, één van de auto’s op de snelweg is zijn of haar familie. Die hebben hun eigen tempo, eigen chauffeur. En jij zit op de invoegstrook en moet de snelheid van de Nederlandse samenleving weer vinden… Hoe kom je als gezin weer in één auto te zitten? Vanuit dat beeld is het niet gek dat juist de partners het als eerste zien als er bij het invoegen iets niet lekker loopt. Het thuisfront is heel belangrijk voor militairen tijdens de uitzending, maar zéker ook bij de terugkeer.”
-
Het wapen wordt afgelegd.
“Ik denk dat mensen die nooit op uitzending zijn geweest zich niet kunnen voorstellen hoe belangrijk je wapen is in een conflictgebied. Je draagt het bij je, je leeft ermee, je verzorgt het. Je bent alert op situaties waarin je het misschien moet inzetten. En dan zit je ineens in zo’n hotel op Kreta en ga je in alleen je zwembroek naar buiten. Dat is zó gek! De eerste avond zijn militairen daar soms nog heel onrustig bij. Leven zonder wapen is na een uitzending écht even wennen.”
-
Praten met een shrink is niet verplicht
“Aanvankelijk waren terugkerende militairen bang dat de adaptatie een soort verplichte debriefing was bij een psycholoog die er niet bij was geweest. Dat is het gelukkig niet. Als je wilt praten zijn er genoeg mensen met een luisterend oor. En op de rand van het zwembad komen de verhalen net zo goed wel op gang. En als er geen gesprek komt, maar je alleen lekker even wilt uitlieren en wennen aan het gewone leven zonder de stress en je wapen… dat is ook goed. De adaptatie-gespreksleiders zijn er voor de veteraan. Het gaat om hem of haar, de terugkerende militair.”