“Ik wilde weten hoe het is om met PTSS te leven”
“Van tevoren had ik nooit gedacht dat Nederlandse veteranen PTSS konden hebben. Ik was dan ook verbaasd toen ik hoorde dat het ook in Nederland voorkomt. Voor zover ik wist hadden veteranen die in grote oorlogen zoals Vietnam of Irak hadden gediend, last van PTSS. Door me te verdiepen in het thema, drong de omvang pas tot me door. Ik realiseerde me dat het ook echt een groot probleem is in Nederland.
Ik wilde weten hoe het is om met PTSS te leven. En ik wilde achterhalen wat voor invloed het op iemand heeft. In de documentaire probeer ik antwoord te geven op deze vragen. Ik ben zelf ooit tien dagen in Irak geweest tijdens de oorlog. Daar realiseerde ik me opeens dat ik elk moment beschoten kon worden. Ik besefte dat ik daar zomaar dood kon gaan. Dat besef had ik in Nederland nooit gehad. Mijn ervaring is natuurlijk niet te vergelijken met de ervaringen van de veteranen, maar dat besef is heel naar en zorgt voor veel spanning. Uit de documentaire blijkt dat PTSS bij mensen onder de huid gaat zitten. Het verhindert mensen om te functioneren in hun dagelijkse leven. Het behouden van een baan is voor hen lastig, relaties lopen stuk en ze voelen zich vaak steeds eenzamer.
De veteranen in de documentaire proberen deze situatie te verbeteren door in therapie te gaan. Sommigen pas jaren nadat ze op missie zijn geweest. Ik interview en film ze tijdens hun therapieën. Op dat moment tonen ze zich heel kwetsbaar. Tijdens de therapiesessies vertellen ze over hun ervaringen op missie. Ze huilen, lachen, tekenen en proberen alles om met PTSS in het dagelijkse leven om te kunnen gaan. Ik vind ze kwetsbaar en moedig tegelijk.
Zelf zou ik me namelijk nooit laten filmen tijdens een therapeutische sessie. Voor de zes veteranen was er een reden om dit juist wel te doen. Ze vertelden hun verhaal om daarmee andere veteranen te helpen. De precieze aantallen van veteranen in Nederland met PTSS zijn onbekend. Mogelijk zitten er veteranen op de bank die nog niet weten dat ze PTSS hebben en kijken ze naar de documentaire. Als de documentaire voor hun aanleiding is om hun eigen PTSS aan te pakken, dan geeft mij en de zes veteranen dat een heel goed gevoel.
Ik vind ook dat de samenleving zorg moet dragen voor deze veteranen. De politiek en daarmee ook de samenleving heeft hen naar een conflictgebied gestuurd. En ze zijn door die ervaringen op missie buiten hun schuld om in de problemen geraakt. Dan heeft de maatschappij dus de verantwoordelijkheid om voor ze te zorgen. Hopelijk draagt mijn documentaire bij aan dit inzicht.”
De documentaire van Coen Verbraak “Getekend, veteranen in therapie” is hier terug te bekijken.