Een zeer geoefende ‘kransslingeraar’, noemt Mart de Kruif zich, Oud-commandant Landstrijdkrachten. In zijn loopbaan deelde hij duizenden onderscheidingen uit. Een ervan staat op zijn netvlies gebrand. Een uitreiking verstoken van elk ceremonieel vertoon.
Casualty evacuation
‘Vanuit mijn kantoor op Kandahar Airfield zie ik, op een ochtend in de zomer van 2009, een paar honderd meter bij mij vandaan een Chinook landen. Ongebruikelijk. Als de deuren opengaan zie ik meteen: dit is foute boel. Het is een casualty evacuation.
Ik haast me naar het ziekenhuis – een tent op de basis – waar de ene na de andere gewonde in allerijl naartoe wordt gebracht. Onderweg praat een collega me bij: een Amerikaanse patrouille liep op een marktplein wanneer zich daar plotseling iemand opblaast.
Ontreddering
De sfeer in het ziekenhuis zal ik nooit vergeten. Bijna alle veertig leden van het peloton zijn gewond. En nog erger: twee van hun makkers hebben de patrouille met de dood moeten bekopen. De mannen zijn zichtbaar gehavend, fysiek en mentaal. In de ogen van de luitenant is de ontreddering te lezen. Hij komt vers van West Point. Om hen heen liggen opengescheurde verbandpakjes, helmen en wapens.
Dan vraagt iemand me om een Purple Heart uit te reiken aan een sergeant die elk moment de operatiekamer ingereden kan worden. Het protocol vraagt om een Amerikaanse officier, geen NAVO-generaal. Maar wie ben ik om te weigeren? Deze man is zojuist gewond geraakt terwijl hij optrad namens mij. Ik voel diepe verantwoordelijkheid en compassie. Opspelden kan niet; hij heeft geen kleren meer aan zijn lijf. In het stinkende ziekenhuis geef ik hem een doosje met zijn medaille erin. En dat was het.
Nooit business as usual
Ik mag dan veel onderscheidingen uitgedeeld hebben, ook in eigen land voelt het nooit als business as usual. Het is altijd een eer. Veel van de handelingen bij zo’n uitreiking zijn voorgeschreven, maar altijd probeer ik er stilte, waardering en herinnering in te leggen. Het aanwezige thuisfront betrek ik er nadrukkelijk bij. Voor en na de ceremonie spreek ik zoveel mogelijk mensen persoonlijk. Want ook die momenten maken voor mij deel uit van de ceremonie. Juist dan is de saamhorigheid enorm.’
Een medaille is een officieel teken van erkenning en waardering, maar ook persoonlijk van grote betekenis door de herinneringen die eraan verbonden zijn. In de maandelijkse rubriek Mijn medaille vertelt een veteraan over een speciale medaille of een situatie waarin deze een belangrijke rol speelde.