“De verhouding tussen opbouwen en vechten bleek omgekeerd te zijn”
Journalist Peter ter Velde leverde een bijdrage aan de Veteranenlezing 2014 over beeldvorming rondom missies en veteranen. De lezing vond 10 april plaats op een toepasselijke locatie: het Instituut voor Beeld en Geluid. Tijdens de bijeenkomst gaf hij tekst en uitleg bij zijn documentaire Fokking Hell!
Vanaf het begin van de Nederlandse missie in Uruzgan heeft Peter ter Velde zich gespecialiseerd in Afghanistan. Hij reisde meermalen af naar het land, soms met het Nederlandse leger, soms op eigen gelegenheid. In eerste instantie ging hij ervan uit dat hij een missie zou verslaan die voor negentig procent uit opbouwen bestond en tien procent vechten. Dat was immers het beeld dat in Nederland was ontstaan. Ter Velde: “Toen ik met militairen ter plekke sprak, kwam ik er als snel achter dat dat beeld niet klopte. De verhouding bleek omgekeerd te zijn.”
Fokking Hell! is opgebouwd uit beelden die Nederlandse militairen zelf in Uruzgan gemaakt hebben tussen 2006 en 2010, aangevuld met interviews met militairen. Ter Velde: “Je ziet de werkelijkheid waar militairen in geweest zijn in de periode dat ze in Uruzgan zaten. Het maakt voor de militairen nogal een verschil of er een NOS-camera aanstaat of dat zij door hun collega’s worden gefilmd. Als wij voor de NOS filmen, trekken ze bij wijze van spreken toch even hun pak netjes en letten ze op hun taalgebruik.”
“Ik denk dat mensen die de documentaire zien soms best wel kunnen denken: ‘Zijn dit nou onze militairen?’ Vandaar dat we ook een psycholoog aan het woord hebben gelaten. Hij vertelt wat het met je doet om onder vuur te liggen en voorziet de beelden van de nodige context.”