Bezoek van Neptunus
Ritueel aan boord.
Je eerste verre zeereis is waarschijnlijk al spannend genoeg. Je zou zeggen dat het niet per se nodig zou zijn om ondergedompeld te worden in onherkenbare smurrie om de reis onvergetelijk te maken. Toch is dat wat er vaak gebeurt wanneer zeelieden voor het eerst de evenaar passeren. Veel Marineveteranen kunnen hierover meepraten.
Foto's: Nederlands Instituut voor Militaire Historie
Mijlpaal
Het voor de eerste keer passeren van de evenaar is een mijlpaal. Speciaal voor dit memorabele moment komt de zeegod Neptunus aan boord, al dan niet vergezeld van vrouw en nageslacht.
Neptunus is veelal een personeelslid dat zich voor de gelegenheid in zeewierkostuum met uitbundige pruik heeft gestoken en uiteraard een drietand met zich meesleept.
‘Onherkenbare stoffen’
De groentjes aan boord moeten het recht verdienen om de evenaar te passeren. Dat verdienen zij door een doop te ondergaan. Waarmee gedoopt wordt, verschilt per keer. In overleveringen van ooggetuigen komen zeewater, meel, etensresten en “onherkenbare stoffen” voor. Voor de onwilligen staat een schandpaal klaar, dus als je slim bent, kies je eieren voor je geld en laat je je onderdompelen in de onherkenbare smurrie.
Memorabel
Veel Marineveteranen kunnen over dit ritueel meepraten. Voor velen is het dé gebeurtenis onderweg die hen het meest is bijgebleven. Dat geldt ook voor Indiëveteraan Jan Hein Koeleman, die op de vraag wat hij zich van de reis herinnert, antwoordt: “De doop bij de evenaar. Neptunus die kwam aan boord en die liet ons allemaal dopen met zeewater. En toen kregen we een mooi document dat we de evenaar waren gepasseerd.”
Je krijgt dus wel wat terug in ruil voor je vieze pak. Na de doop kun je rekenen op een prachtig certificaat van zeegod Neptunus himself, waarmee hij je voortaan bevoegd stelt om de evenaar te passeren zonder ten prooi te vallen aan dergelijke taferelen.
Douche
Niet iedereen die de evenaar voor het eerst passeerde, mocht overigens rekenen op dit hooggeëerd bezoek. Soms was er simpelweg geen tijd om Neptunus en zijn aanhang op gepaste wijze te ontvangen en werd het bezoek overgeslagen. Indiëveteraan Vromans vond hier een pragmatische oplossing voor: “Om negen uur zijn we de evenaar gepasseerd. Ik heb mezelf maar gedoopt, onder de douche. In Indië kregen we ons diploma, van Neptunus, dat je gedoopt bent.”
Jezelf dopen heeft natuurlijk ook als voordeel dat de “onherkenbare stoffen” achterwege blijven.