‘Wat wij meebrengen kan juist het verschil maken’
Hoe staat het met de vrijheid van minderheden als vrouwen en homoseksuelen binnen onze Krijgsmacht?
Dit jaar vieren we ‘75 jaar Vrijheid’. Maar hoe staat het nu met de vrijheid van minderheden als vrouwen en homoseksuelen binnen onze Krijgsmacht? Krijgen zij dezelfde kansen en kunnen zij voldoende zichzelf zijn?
Foto's: Ministerie van Defensie / Cynthia Bakker
In 2000 heeft Defensie haar eerste projectleider ‘Gender’ aangesteld. De eerste Genderadviseur op missie adviseerde onder meer hoe Defensie vrouwen kon betrekken bij de situatie in Afghanistan. Cynthia Bakker (46) ging in 2018 als Genderadviseur voor Unifil naar Libanon. “Defensie is een masculiene organisatie, vrouwen passen zich daarop aan”, aldus Bakker. “En dat is jammer want daarmee gaan vrouwelijke kwaliteiten als onderhandelen, verbinding en samenwerking zoeken, verloren. Dat hebben we ook nodig binnen de krijgsmacht.” Bovendien is gebleken, zoals bij de missies naar Afghanistan, dat vrouwen een meerwaarde kunnen hebben, bijvoorbeeld omdat ze bij lokale vrouwen belangrijke informatie kunnen halen. “Dat kan voor de veiligheid van onze troepen heel belangrijk zijn.”
1 / 1
Tijdens haar missie in Libanon maakte Bakker mee dat een Indiase moslimvrouw mee moest met een observatieteam. Zij zouden in hetzelfde appartement in Israël slapen, waar ook de badkamer ‘met die vreemde mannen’ gedeeld moest worden. “Dat werd een probleem. De VN, die juist nadruk legt op meer vrouwelijke betrokkenheid, had daar totaal geen rekening mee gehouden.” En zo zijn er ook talrijke momenten waaruit blijkt dat vrouwen bij Defensie nog niet als gelijken gezien en behandeld worden. Al was het maar dat er heel weinig vrouwen aan de top staan.
“De sfeer is door de toename van vrouwen in de organisatie positief veranderd. De mannen vinden dat overigens ook fijn. Maar vrouwen zouden zich minder moeten aanpassen want wat wij meebrengen kan juist het verschil maken.”
Homoseksualiteit was tot 1974 in het leger strafbaar. Maar het zou nog jaren duren tot het meer geaccepteerd werd. Eind jaren 80 werd zelfs nog ontkend dat homoseksualiteit in het leger bestond. In 1987 werd door een groepje officieren de Stichting Homoseksualiteit en Krijgsmacht (SHK) opgericht, uit onvrede over de negatieve houding ten opzichte van homoseksuele militairen. Dat is ruim 30 jaar geleden en er moet nog veel veranderen. Zo is ‘homo’ nog steeds het meest gebruikte scheldwoord bij Defensie. “Vaak is dit niet persoonlijk bedoeld”, aldus Maliveteraan Jaus Müller (33 jr.), voorzitter van de SHK. “Maar het staat wel altijd voor iets negatiefs. Als je dat tien keer per dag hoort, kom je als jonge militair niet makkelijk uit de kast en kun je niet jezelf zijn.”
Müller: “Het zou mooi zijn wanneer in de Status Force Agreement wordt opgenomen dat Nederland met de coalitie meedoet op voorwaarde dat alle partners in de coalitie ook mensen kunnen sturen met een andere geaardheid.” Müller ziet het met de homo-acceptatie bij Defensie wel de goede kant opgaan: “Maar er moet wel meer voorlichting komen in de opleiding. En we hebben meer rolmodellen nodig, in alle gelederen van de krijgsmacht.”
Dit jaar vaart een boot met 100 Defensiemedewerkers mee met de Canal Parade van de Pride Amsterdam, op zaterdag 3 augustus.