Assistentiehonden
Een deel van de veteranen ontwikkelt, als gevolg van een uitzending, een posttraumatische stressstoornis (PTSS ). Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat een PTSS-assistentiehond de kwaliteit van leven voor deze groep veteranen met chronische restklachten kan vergroten.
Daarbij is er verschil tussen het hebben van een gecertificeerde assistentiehond of een ongetrainde hond. Een assistentiehond heeft een aantal specifieke vaardigheden aangeleerd gekregen. Deze hond geeft hiermee rust, een gevoel van veiligheid, leidt af, vergroot het vertrouwen en signaleert oplopende spanning. Ook kan de assistentiehond steun bieden bij nachtmerries, herbelevingen en paniekaanvallen.
Hoe verloopt het aanmeld- en selectieproces?
Als je wilt weten of je in aanmerking komt voor een assistentiehond kun je contact opnemen met het Veteranenloket. Je wordt gekoppeld aan een zorgcoördinator en een gespecialiseerd maatschappelijk werker in jouw regio. Er start een traject waarbij er een uitgebreide intake afgenomen wordt. Als hieruit blijkt dat een assistentiehond in jouw situatie van toegevoegde waarde kan zijn, dan wordt jouw aanvraag – in overleg met jou – doorgezet naar één van de aangesloten hondenscholen. Blijkt een assistentiehond niet passend in jouw situatie? Dan kijkt de maatschappelijk werker, samen met jou, naar alternatieve handvatten en hulpmiddelen.
Het Nederlands Veteraneninstituut werkt op dit moment samen met vier verschillende hondenscholen met ieder eigen trajecten. Zo kun je in aanmerking komen voor een vooropgeleide hond. Sinds 1 maart 2025 bieden we ook verschillende opties met teamcoaching. Er loopt een proefonderzoek met teamcoaching waarbij veteranen of dienstslachtoffers met hun eigen hond, gekochte pup of met een pup van de hondenschool trainen onder begeleiding van erkende hondenscholen. In 2027 maken we balans op en kijken we of teamcoaching een passend hulpmiddel is voor veteranen en dienstslachtoffers en of de gecontracteerde hondenscholen voldoen aan de gevraagde kwaliteit.
Trajecten en aanbieders
De verschillende trajecten en aanbieders leggen we in één duidelijk schema hieronder uit. Alle hondenscholen zijn officieel erkend voor het opleiden van gecertificeerde assistentiehonden volgens de Assistance Dogs International (ADI) richtlijnen. Het welzijn van de hond staat altijd op nummer één.
KNGF Geleidehonden
KNGF Geleidehonden levert speciaal getrainde PTSS-assistentiehonden aan (oud-) geüniformeerden met PTSS. Momenteel loopt ook een pilot genaamd PACT voor teamcoaching. Aan deze pilot kun je met je eigen hond (mits geschikt, in goede gezondheid en van jonge leeftijd) meedoen. Je traint je eigen hond, onder begeleiding van een trainer van het KNGF, tot PTSS-assistentiehond. Heb je geen hond? Je zou dan mogelijk een pup kunnen krijgen uit het eigen fokprogramma. Deze hond krijg je dan in bruikleen. KNGF kan ook ondersteunen bij de aanschaf van een eigen pup.
Hulphond Nederland
Hulphond Nederland levert ook vooropgeleide PTSS-assistentiehonden. In 2024 zijn zij ook een eigen pilot gestart met een andere vorm van teamcoaching. De pups gaan hierbij vanuit hun eigen fokprogramma naar een gastgezin. Als de pup één jaar oud is gaat hij in plaats van naar de kennels van Hulphond Nederland naar jou als cliënt. Onder begeleiding van Hulphond Nederland leidt je de hond op tot PTSS-assistentiehond. De hond krijg je in bruikleen.
Assistentiehond Gelderland en Bultersmekke
Assistentiehond Gelderland en Bultersmekke bieden beide enkel teamcoaching met eigen hond op voorwaarde dat de hond voldoet aan de eisen, van goede gezondheid is en onder de twee jaar oud is. Wanneer er nog geen hond aanwezig is kun je onder begeleiding van Assistentiehond Gelderland of Bultersmekke een geschikte pup kopen. Deze zal dan onder begeleiding van de hondenschool een basistraining en assistentiehondentraining volgen. Jij bent eigenaar van de hond. Het dekje van de hond heb je in bruikleen.
Veelgestelde vragen
Lees hieronder de antwoorden.
Een assistentiehond is een speciaal getrainde hond die ondersteuning biedt aan mensen met restklachten van PTSS. Deze honden zijn opgeleid om verschillende taken uit te voeren, afhankelijk van de behoeften van hun baasje. Ze bieden op verschillende wijzen steun, veiligheid en geven mensen met PTSS-klachten meer kans op vrijheid.
Een assistentiehond heeft verschillende vaardigheden aangeleerd gekregen, waardoor de hond zijn baas kan ondersteunen wanneer deze in moeilijke situaties terecht komt of last heeft van de restklachten van PTSS. Hierbij kan gedacht worden aan steun bij, en het onderbreken van nachtmerries en herbelevingen, ruimte creëren in drukke situaties en rust bieden bij lastige momenten. Een gecertificeerde assistentiehond draagt een speciaal dekje, waarmee de hond toegang heeft tot locaties waar normaliter honden niet toegelaten worden.
Alle hondenscholen hebben richtlijnen en voorwaarden waar je aan moet voldoen. Deze zullen de gespecialiseerd maatschappelijk werker en aandachtfunctionaris met je doornemen. Hieronder enkele voorwaarden waar je aan moet denken:
- Je bent veteraan en/of dienstslachtoffer, met een oorzakelijk door de militaire dienst erkende en gerelateerde PTSS, die na behandeling nog restklachten ervaart
- Je hebt een behandeltraject doorlopen/afgerond: er zijn tenminste twee vormen van evidence based traumabehandeling binnen het Landelijk Zorgsysteem voor Veteranen (LZV) doorlopen
- Je bent in staat te hechten/binden aan de hond
- Je bent woonachtig in Nederland
- Je bent geen gevaar voor hond, jezelf of omgeving
- Je beschikt over financiële middelen voor adequate verzorging van de hond volgens richtlijnen van de assistentiehond aanbieders
- Je bent in staat regie te nemen in de zorg/opleiding van de hond
- Je beschikt over voldoende (buiten)ruimte voor de hond
- Je beschikt over een vangnet om de hond te verzorgen/op te vangen als je daar door omstandigheden tijdelijk niet toe in staat bent (bijv. ziekenhuisopname)
- Je ben in staat een ziektekostenverzekering af te sluiten voor de hond
Helaas kun je dan nog geen aanvraag doen, omdat jouw restklachten nog kunnen veranderen. Ook kan de plaatsing van een assistentiehond of pup tijdens een lopende behandeling de behandeling stagneren of te zwaar zijn voor cliënt.
Als je wilt weten of je in aanmerking komt voor een assistentiehond kun je contact opnemen met het Veteranenloket. Je wordt gekoppeld aan een zorgcoördinator en een gespecialiseerd maatschappelijk werker in jouw regio.
Als je voldoet aan de voorwaarden en de procedure positief doorloopt, zijn er voor jou geen kosten verbonden aan het verkrijgen van een assistentiehond. Wel moet je rekening houden met de kosten voor de dagelijkse verzorging van de hond. Met behulp van jouw zorgcoördinator kun je hiervoor een maandelijkse bijdrage van 117 euro aanvragen bij het ABP. Als je zelf een pup aanschaft voor de teamtraining dan krijg je een vergoeding van maximaal 2.500 euro. Als de gekozen hond duurder is moet je de rest zelf bijleggen.
Je kunt met behulp van jouw zorgcoördinator een maandelijkse bijdrage van 117 euro aanvragen bij het APB. Hiermee kun je een deel van de dagelijkse zorg van je assistentie hond bekostigen.
Omdat de honden en hun aanstaande baasjes worden gematcht op persoonlijkheid en vaardigheden, is dit lastig te voorspellen. Er spelen veel factoren mee.
Er zijn meerdere verplichtingen aan het hebben van een assistentiehond verbonden. Je moet voldoen aan de gehele aanvraagprocedure, hier worden geen uitzonderingen in gemaakt. Dit is om de veiligheid van de hond en baas te kunnen garanderen. Daarnaast is de basis belangrijk: goede verzorging, training, veiligheid bieden en uitlaten, maar ook voldoen aan nazorggesprekken door de hondenscholen behoren tot deze verplichtingen.
Dit verschilt per hondenschool, waarbij de gezondheid van de hond altijd voorop staat. Gemiddeld moet je denken dat een assistentiehond tot aan zijn 10e levensjaar deze rol kan vervullen. Als de assistentiehond met pensioen gaat wil dat niet perse zeggen dat je als cliënt afscheid moet nemen van de hond. In overleg met de hondenschool is het mogelijk de hond na zijn/haar pensioen als huishond te behouden. Dit gaat altijd in goed overleg.