Verstand op nul en gezellig mee eten
Veteraan Piet haalt herinneringen op aan zijn uitzending naar Cambodja.
Horen, zien, ruiken of proeven, als je op uitzending bent staan al je zintuigen op scherp. Bij veteranen kunnen ze sterke emoties en herinneringen oproepen aan hun missiegebied. Bijvoorbeeld bij veteraan Piet Kruithof (63) die in 1992 als marinier met UNTAC naar Cambodja (1992), waar hij de voedseldistributie voor zo’n 7.000 regeringstroepen van de Witte Khmer in goede banen leidde.
Appetijtelijk?
“Wekelijks moesten ze allemaal aantreden op het plein en werden koppen geteld. Dan deelden wij zout, vis, rijst en olie uit. Al dat voedsel werd door de Canadezen naar een bergplaats op het kamp gebracht. De UNHCR stelde de hoeveelheden vast. Als ik bij de generaal van de Witte Khmer op bezoek was kreeg ik ook dat eten.”
“En wanneer ik met de Canadezen op pad was kwamen we vaak langs Thaise restaurants en stalletjes waar je lekker kon eten. Je moest wel een sterke maag hebben. Ach, als het goed gekookt is kan het geen kwaad. Ik heb in Egypte ook gezien dat verse sla in de Nijl gewassen werd. Dat is vragen om moeilijkheden. Maar wil je de cultuur begrijpen dan moet je met die mensen gaan eten. Ik weet nog dat we een schooltje geadopteerd hadden en bij de feestelijke opening een Cambodjaanse maaltijd kregen aangeboden.”
Dat zag er niet bepaald appetijtelijk uit; er stond een pot op het vuur waar van alles ondefinieerbaars in dreef, waaronder iets van ganzenbloed en vreemde misschien wel bevruchte eieren. Dan moet je even je verstand op nul zetten en gezellig mee eten.
Niets geroken
“Die Cambodjanen hadden geen riolering. Een toilet dat je door kan spoelen daar hadden ze nog nooit van gehoord. Nee, achter hun hutjes hadden ze tuintjes waar ze zelf groente verbouwden en een put waar hun ontlasting in verdween. Ons kamp was gelukkig op voldoende afstand om dat niet te hoeven ruiken.”
Klamme hitte
Als we een dagje op patrouille gingen kon je het water niet aanslepen.
“Zo heet was het, en klam. Je ging toch volledig in tenue, met kogelwerend vest en helm op je hoofd de poort uit. Dan dronk je meer dan een liter water per uur. Maar door de marinierstraining was ik wel wat gewend.”
Geritsel
“Vreemde geluiden, bijvoorbeeld als je een salamandertje hoort ritselen, daar schrik je ook echt niet meer van.”
Vreselijke aanblik
”Er lagen in ons gebied heel veel mijnen. In het dorp waar wij zaten zag je de talloze slachtoffers die een been, arm of oog bij een mijnongeluk waren kwijtgeraakt. Het ergst waren de kinderen die in de plaatselijke ziekenboeg terecht kwamen. Die kinderen spelen heel onschuldig maar zijn altijd de eerste slachtoffers. Dat vond ik confronterend.”