‘Mijn opa, mijn vrijheid. De oorlog door generaties’ was het thema van de Veteranenlezing 2021. Jongere generaties gaan steeds vaker op zoek naar de geschiedenis van hun familie. Wat hebben zij meegemaakt en wat vormde hen? Wie de geschiedenis van zijn (groot)ouders kent, kent namelijk ook zijn eigen geschiedenis. Tijdens de Veteranenlezing, op 1 november 2021, stonden we bij dit thema stil.
In het geheugen gegrift? Het thema ‘Herinneringen’ stond centraal in de Veteranenlezing 2019, met als hoofdspreker geheugenprofessor Douwe DraaismaDouwe Draaisma vergelijkt ons herinnerend vermogen graag met een slordig onderhouden tuin. ‘We associeren het geheugen met leren, vastleggen en conserveren, maar we vergeten veel meer.’
‘Relaties onder vuur, samen aan zet’ was het thema van de Veteranenlezing 2018. Een moeder, een majoor, een psychiater en maatschappelijk werker wierpen hun blik op dit thema.
Onderzoeker Jacco Duel van het Veteraneninstituut toonde de resultaten van een onderzoek van enkele maanden geleden, verricht onder 372 veteranen die ‘hun thuisfront’ – bij 85% was dat de partner – een vragenlijst lieten invullen. Zeventig procent ervaart géén problemen na de uitzending en 14% geeft aan dat er wel problemen waren, maar dat die inmiddels voorbij zijn. Publicist en psychiater Bram Bakker pleitte voor het goed horen van families van veteranen die zorg nodig hebben. “Mensen zijn sociale wezens. Ook de ‘prognose’ hangt nauw samen met of je thuis iemand hebt om je belevenissen mee te delen. Dat is onderzocht, het geldt ook voor kanker.” Bakker zou het verstandig vinden een nulmeting te verrichten bij mensen vóór ze op uitzending gaan.
De Veteranenlezing 2017 stond in het teken van gevechtservaring. Met bijdragen van onder andere professor Bas Haring, voormalig Tweede Kamerlid Angelien Eijsink en twee Afghanistanveteranen. “Vul niet in wat jíj denkt dat de ander beleefd heeft. De werkelijkheid die jij ervaart is niet zoals de werkelijkheid is. Het is jóuw werkelijkheid.” Hiermee opende dagvoorzitter Ernst Reichrath de middag en hij sloot er ook mee af. “De enige manier waarop we kennis kunnen nemen van elkaars beleving is door goed naar elkaar te luisteren.”
